Alcohol niet schadelijk voor jongeren? Toch wel.
On 08/12/2014 by Annabel Sak StandardOmdat de laatste jaren steeds jongere kinderen begonnen met het drinken van alcohol, en het aantal opnames van minderjarige comazuipers in het ziekenhuis drastisch steeg, is de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol met ingang van dit jaar verhoogd van 16 naar 18 jaar. Maar nu zou volgens de landelijke media een proefschrift aantonen dat alcohol niet schadelijk zou zijn voor jongeren. Blik op Hulp’s Annabel Sak las het proefschrift en nuanceert.
Cognitieve vermogens
Al jaren wordt aangenomen dat alcoholgebruik door jongeren hun ontwikkeling belemmert en schade in de hersenen aanricht. Maar nu blijkt uit het promotieonderzoek van Sarai Boelema, Universiteit Utrecht, dat alcohol niet schadelijk is voor de ontwikkeling van de breinfuncties onder jongeren. “We vonden geen verschillen tussen de groepen, wat suggereert dat zelfs het wekelijks drinken van gemiddeld 15 glazen alcohol gedurende een periode van vier jaar geen invloed heeft op de rijping van cognitieve controlefuncties”, aldus Boelema in haar proefschrift.
Boelema onderzocht bij 2230 Nederlandse jongeren tussen de 11 en 19 jaar de invloed van alcoholgebruik op de ontwikkeling van cognitieve controles. De jongeren vulden zelfrapportages in en werden naar hun alcoholgebruik ingedeeld in zes verschillende groepen: niet-drinkers, lichte drinkers, infrequent zware drinkers, stijgers, dalers en chronisch zware drinkers. De jongeren werden getest op diverse cognitieve vermogens, zoals gerichte aandacht, inhibitie en het werkgeheugen. De resultaten tonen geen verschil tussen niet-drinkers en zware drinkers in de geteste cognitieve vermogens. Alleen meisjes met een alcoholafhankelijkheid laten een verminderde ontwikkeling van verdeelde aandacht zien, maar dit zou volgens Boelema ook een momentopname kunnen zijn in plaats van blijvende schade. Wel blijkt zwaar alcoholmisbruik gerelateerd te zijn aan probleemgedrag.
Alcohol niet schadelijk?
Dit onderzoek is het eerste omvangrijke onderzoek naar de invloed van alcohol op de cognitieve functies van jongeren. “Maar er is meer onderzoek nodig om te begrijpen wat alcohol teweeg brengt in het rijpende brein en hoe zich dit zal uiten in het dagelijks functioneren”, zo concludeert Boelema. Bovendien schrijft zij in haar conclusies dat de resultaten van dit onderzoek niet betekenen dat alcohol niet schadelijk is voor jongeren. Alcohol beïnvloedt nog altijd het inschattings- en reactievermogen. Jongeren nemen grotere risico’s als zij onder invloed van alcohol zijn, zoals het niet gebruiken van een condoom bij seksueel contact. Daarnaast is een groot deel van de jongeren die betrokken raken bij een ongeluk, vechtpartij of vandalisme onder invloed van alcohol. Boelema beveelt dan ook niet aan dat het alcoholbeleid wordt aangepast, maar wil slechts bereiken dat de informatie die over alcohol gegeven wordt, compleet en accuraat is.
Indirecte meting
Het Trimbos instituut plaatst een belangrijke kanttekening bij het onderzoek van Boelema. In het onderzoek wordt de invloed van alcohol op de ontwikkeling van de hersenen gemeten op een indirecte manier, namelijk door cognitieve vermogens te testen. De ontwikkeling van de hersenen kan volgens het Trimbos instituut echter ook op een meer directe manier getest worden, namelijk door gebruik te maken van fMRI of EEG. Hiermee kan men eventuele schade aan de hersenen meten, ondanks dat deze schade zich (nog) niet uit in het cognitieve functioneren van de jongere.
Het Trimbos instituut geeft aan achter het nieuwe alcoholbeleid te blijven staan. Buiten de invloed van alcohol op de hersenen en de cognitieve vermogens van jongeren, geven zij aan dat alcohol ook een negatief effect heeft op het gedrag van jongeren. “Jongeren die vroeg beginnen met drinken, ontwikkelen op latere leeftijd eerder problemen met alcohol en lopen meer kans op alcoholafhankelijkheid. Daarnaast lopen jongeren meer risico’s op alcoholvergiftigingen, (verkeers)ongevallen, onveilig seksueel gedrag, zijn ze onder invloed van alcohol vaker betrokken bij vandalisme en uitgaansagressie”, aldus het Trimbos instituut in een reactie op het proefschrift van Boelema. Bovendien kan alcoholgebruik ook leiden tot kanker en leveraandoeningen.
Staatssecretaris wijzigt koers niet
Ook de staatssecretaris van Volksgezondheid, Martin van Rijn, reageert op de resultaten van het onderzoek: “Dat alcohol slecht is voor kinderen staat als een paal boven water. Tegenover dit onderzoek staan tal van onderzoeken naar de schade door alcohol bij ongeboren kinderen, door comazuipen, probleemgedrag en onderzoeken naar bijvoorbeeld Korsakov. Ik zal me blijven inzetten om het drankgebruik onder jongeren verder terug te brengen.”
Of alcohol onder jongeren nu wel of niet schadelijk is voor de cognitieve vermogens van de drinkers, de wetenschappelijke consensus blijft dat alcohol voor niemand gezond is. Hoe jonger begonnen wordt met het drinken van alcohol, hoe meer schade er ontstaat.
Annabel Sak is psychologe en redacteur van Blik op Hulp
Interessant artikel? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013