Bipolaire stoornis: invloed ’triggers’ kleiner dan verwacht
On 12/04/2016 by Redactie StandardEen bipolaire stoornis is evenzeer oorzaak als gevolg van stressvolle gebeurtenissen en een gebrek aan sociale steun. Dat stelt de Leidse klinisch psychologe Manja Koenders in haar proefschrift.
Bipolaire stoornis creëert eigen omstandigheden
Bij mensen met een bipolaire stoornis, ook wel manische depressie genoemd, wisselen depressieve en manische stemmingen elkaar af. De mensen die lijden aan een bipolaire stoornis zijn de ene periode neerslachtig en inactief, en dan weer een tijd hyperactief, abnormaal vrolijk en heel erg energiek. Lang is gedacht dat triggers uit de omgeving van deze mensen bijdragen aan het ontstaan van die stemmingswisselingen en aanzienlijke voorspellende waarde hadden met betrekking tot het verloop van de ziekte. Bij zulke triggers valt te denken aan een gebeurtenis of situatie die veel stress veroorzaakt, of het gevoel hebben er alleen voor te staan. Het Leidse onderzoek toont aan dat dit maar de halve waarheid is. Omgekeerd gebeurt het namelijk ook dat de patiënten juist door hun ziekte gevoeliger zijn voor spanning en moeilijker aansluiting vinden bij anderen. Of, in de woorden van Manja Koenders: ‘De ziekte creëert tot op zekere hoogte haar eigen ongunstige omstandigheden. Wat vervolgens het risico op terugval vergroot. Een bipolaire stoornis kan erg destructief zijn voor het leven en de omgeving van de patiënt.’
Verschillende typen patiënten
Het onderzoek laat ook zien dat er verschillen zijn tussen de diverse typen lijders aan een bipolaire stoornis. Koenders komt tot een indeling in drie groepen: een groep bij wie de ziekte redelijk stabiel verloopt, dat wil zeggen zonder al te diepe dalen en hoge toppen, een groep bij wie de depressiviteit overheerst en een groep bij wie sprake is van een cyclisch verloop. Bij deze laatste patiënten wisselen de depressieve en de manische periodes elkaar duidelijk af.
Het onderzoek van Koenders is gebaseerd op data die zijn verzameld in de langjarige Bipolar Stress Study. In die studie zijn 173 patiënten die een bipolaire stoornis hadden en die behandeld werden bij PsyQ in Den Haag, twee jaar gevolgd. Zij registreerden hun stemmingen gedurende de hele periode. Elke drie maanden was er contact met de onderzoekers. Dan werden onder meer levensgebeurtenissen en sociale steun in kaart gebracht.
Behandeling bipolaire stoornis aanpassen
Wat is nu de betekenis van het onderzoek? Koenders: ‘Het blijkt lastig, en ook niet erg zinvol, om oorzaak en gevolg van stemmingswisselingen bij mensen met een bipolaire stoornis te bepalen. Althans niet als ze de ziekte al langere tijd hebben en er een situatie is ontstaan waarin de stoornis en de psychosociale factoren elkaar wederzijds beïnvloeden. De focus in de behandeling moet dus niet alleen liggen op mogelijke triggers voor stemmingswisselingen, ook moet gekeken worden naar de invloed van de ziekte op de omgeving van de patiënt. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat familie en vrienden betrokken worden in de behandeling. Verder is gebleken dat het registreren van de stemming en de omgevingsfactoren door patiënten een goede methode is om deze wederzijdse beïnvloeding inzichtelijk te maken.’
De samenvatting van haar proefschrift over het ziekteverloop van bipolaire stoornis is te downloaden vanaf de site van de Universiteit Leiden.
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets.
Mee discussiëren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013