Maken van fouten niet zo leerzaam voor mensen met hersenletsel
On 15/12/2015 by Redactie StandardIs het maken van fouten leerzaam of juist niet? Die vraag staat in revalidatiecentra regelmatig ter discussie. Voor mensen met geheugenproblemen is het voorkómen van fouten een betere leerstrategie. Neuropsycholoog Dirk Bertens laat nu zien dat ‘foutloos leren’ ook voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel werkt. Hij promoveert op 8 januari aan de Radboud Universiteit.
Een aanzienlijk deel van de mensen met hersenletsel dat is veroorzaakt door een beroerte of ongeval, heeft last van verstoorde executieve functies: voor hen zijn handelingen die uit meerdere stappen bestaan en een beroep doen op planning lastig. Dat zorgt voor moeilijkheden, want vrijwel al onze dagelijkse acties bestaan uit meerdere stappen, zelfs het voeren van een normaal gesprek. Zulke patiënten krijgen daarom training om deze dagelijkse handelingen opnieuw te leren.
Foutloos-lerende duiven
Bij ‘foutloos leren’ voorkom je dat er fouten optreden door het te behalen doel op te delen in stappen en die uit te leggen met uitgebreide beschrijvingen, voorbeelden, visuele aanwijzingen en vooral rustmomenten tussen de stappen. De oorsprong van foutloos leren ligt in onderzoek bij duiven. De Amerikaanse psycholoog Herbert Terrace leerde duiven om wél op een rode maar niet op een groene knop te pikken. Doordat de taak langzaam complexer werd gemaakt – eerst leerden de duiven het verschil tussen rood en geen kleur, pas daarna het verschil tussen rood en groen – maakten de duiven zelden fouten bij de laatste, moeilijkste taak.
Imkeren en internetbankieren
Bij mensen is het principe tot nu toe onderzocht bij mensen met geheugenstoornissen als dementie, en voor hen bleek het een succesvolle aanpak. Dirk Bertens onderzocht het effect van de training bij zestig mensen met niet-aangeboren hersenletsel die problemen hadden met planningsvaardigheden. De deelnemers mochten zelf twee alledaagse taken kiezen om te trainen. Bertens: ‘Ze kozen voor taken als internetbankieren of lasagne maken. Eén deelnemer was imker en wilde het inspecteren van zijn bijenkasten en het vervolgens invullen van een rapport oefenen. Dus dat hebben we gedaan.’
Fout of foutloos?
De helft van de groep kreeg een ‘standaard’ trial-en-errortraining, de andere helft oefende met een foutloos-lerenmethode. Terwijl de eerste groep de ruimte kreeg om fouten te maken en deze vervolgens te corrigeren, kreeg de tweede groep zeer uitgebreide instructies: vooraf maar ook tijdens de uitvoering. ‘Bij iedere tussenstap namen we de rust om even te checken of het nog goed ging. Vooral rust nemen voor zo’n evaluatiemoment was lastig voor de deelnemers. Maar na acht trainingssessies voerden ze de taken beter uit dan de deelnemers in de controlegroep.’
Zowel de trainers als de deelnemers zagen duidelijke verbetering na de foutloze trainingssessies. ‘Ik zou het principe van foutloos leren graag willen implementeren in revalidatiecentra door het hele land’, aldus Bertens. ‘Daarbij kan worden gekeken of er nog meer patiëntgroepen zijn die hier baat bij kunnen hebben. Bijvoorbeeld mensen met aangeboren leerstoornissen of verstandelijke beperkingen.’
Interessant artikel? Schrijf u dan ook in voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Meediscussieren over dit bericht kan in onze LinkedIn-groep!
You may also like
Archieven
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013