Pesten op school ook door leerkrachten
On 18/09/2014 by Annabel Sak StandardMaandag 22 september gaat in Nederland de “Week tegen pesten” van start. Vanaf 2014 zal dit initiatief jaarlijks in de vierde week van september plaatsvinden. Dit jaar is het thema “Horen, zien en Speak Up”. Met deze actie wil men pesten bespreekbaar maken. In plaats van te zwijgen over pesten en zich ervoor te schamen, moet er juist over gepraat worden, en voor anderen worden opgekomen.
Pesten op school vindt echter niet alleen onder de leerlingen, maar ook bij leraren onderling plaats. Dit klinkt misschien wat ongewoon, omdat leraren juist leerlingen moeten leren om respectvol met elkaar om te gaan, maar toch komt het regelmatig voor. Dit blijkt uit een onderzoek van Kees van Overveld, coördinator van het Expertisecentrum Gedrag.
Pesten op school
Volgens Kees van Overveld is pesten op school, maar ook daarbuiten altijd een vorm van agressief gedrag. “Pesten op school bestaat altijd uit drie elementen. Ten eerste is pesten intentioneel: iemand wil opzettelijk de ander schaden of kwetsen. Ten tweede komt pesten voor in een patroon: er vinden meerdere gebeurtenissen over een bepaalde tijdsperiode plaats, zonder dat dit waarschijnlijk zal ophouden. Tot slot gebeurt pesten vanuit een ongelijke machtsverhouding: degene die pest is fysiek of mentaal sterker, heeft een hogere positie en/of er spannen meerdere personen samen”.
Leraren blijken elkaar op verschillende manieren te pesten op school. Zo kan het gaan om iemand een bijnaam geven of buitensluiten van bijvoorbeeld een drankje na schooltijd, tot het ondermijnen van gezag en openlijk iemands competenties ter discussie stellen. Het pestgedrag kan ook een grote invloed op iemands carrière hebben, bijvoorbeeld als informatie onthouden wordt, zoals een plotseling ingelaste vergadering, of als iemands gezag ondermijnd wordt. Dit laatste kan bijvoorbeeld in de vorm van een straf die de leraar aan een kind in de klas geeft, ongedaan maken. Dit kan een negatieve werking op de orde in de klas hebben, omdat de leraar het gezag over zijn leerlingen verliest. Pesten tussen leerkrachten onderling komt vooral voor in schoolteams waar de sfeer slecht is. Hier grijpen collega’s niet in als zij zien dat er wordt gepest.
Leraren worden niet alleen door andere leraren gepest. Het komt ook voor dat leden van de directie zich aan dit gedrag schuldig maken. Zo kunnen zij hun macht misbruiken, bij een leraar taken wegnemen of vertrouwelijke informatie lekken.
Leerkrachten die anderen pesten op school blijken uiteenlopende motieven te hebben. Zo worden leraren die controversieel zijn of een afwijkende levensstijl hebben vaker gepest. Maar ook als men bijvoorbeeld kritisch is tijdens vergaderingen en ordeproblemen in de klas heeft. Daarnaast spelen ook machtsmisbruik en groepsdruk een rol bij pesten.
Gevolgen voor het slachtoffer
Van Overveld: “De dagelijkse confrontatie met pestgedrag van collega’s heeft veel negatieve gevolgen voor het slachtoffer. Zij kampen elke dag weer met gevoelens van frustratie, verwarring, twijfel, schaamte, pijn en boosheid. Hierdoor lopen zij een psychische deuk op: zij gaan daadwerkelijk geloven dat ze een waardeloos persoon zijn, en ongeschikt voor het vak. Hier gaan zij zich op een gegeven moment ook naar gedragen, waardoor het beeld alleen maar versterkt wordt: de zogenaamde ‘selffulfilling prophecy’. Men komt dan in een negatieve, neerwaartse spiraal, waar het heel moeilijk is om weer uit te komen.
Tips tegen pesten op school
In zijn artikel geeft Kees van Overveld ook enkele tips om pesten op school tegen te gaan. Zo roept hij leraren op om signalen van een verziekte schoolcultuur, zoals onprettige gevoelens, niet te negeren. Daarnaast moeten leraren die gepest worden op tijd hun grenzen aangeven, en niet het pestgedrag gaan accepteren. “Het zoeken van medestanders tegen het pestgedrag kan hierbij helpen. Ook het documenteren van voorvallen en het zoeken van advies of hulp bij een persoon die te vertrouwen is, geeft hij als tip om een einde te maken aan het pestgedrag. Wanneer er sprake is van collega’s die elkaar pesten op school, dan valt dat volgens de Arbowet onder “psychosociale arbeidsbelasting”, en werkgevers zijn dan verplicht daar beleid tegen te voeren. Mocht dit allemaal niet baten, dan zou de leraar in het uiterste geval een overplaatsing aan kunnen vragen, of een school kunnen zoeken buiten de eigen stichting of samenwerkingsverband.
Interessant artikel? Schrijf u dan nu in voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013