Opvoedstress pleegouders reduceren blijft een uitdaging
On 06/09/2016 by Redactie StandardDe moeilijkste pleeggezinnen hebben het zwaar. Stress bij pleegouders over onhanteerbare gedragsproblemen van het pleegkind zorgt er vaak voor dat zij uiteindelijk de handdoek in de ring gooien en de plaatsing voortijdig beëindigd wordt. Ook een zeer intensief begeleidingstraject levert slechts tijdelijk stressafname bij pleegouders op, zo blijkt uit onderzoek waar pedagoog Anne Maaskant op 9 september aanstaande op promoveert aan de Universiteit van Amsterdam.
De onderzoekster analyseerde 169 afgesloten pleegkind-dossiers en ontdekte dat meer dan eenderde van die plaatsingen ongepland werden beëindigd. Slecht nieuws, want bij iedere volgende plaatsing is de kans van slagen weer kleiner. ‘Vaak verlaten pleegkinderen om treurige redenen hun biologische ouders. Hun kansen op een prettige jeugd en persoonlijke ontwikkeling zijn het grootst in een alternatieve stabiele gezinssituatie waar ze ouderfiguren hebben aan wie ze zich kunnen hechten,’ aldus Maaskant. ‘Als een eerste pleeggezinplaatsing faalt, is de kans dat het op een volgende plek lukt weer kleiner. Die kinderen worden uiteindelijk als een hete aardappel doorgeschoven binnen het jeugdzorgsysteem.’
Interventie
Hoe destructief dat kan zijn illustreert Maaskant aan de hand van de levensloop van een man die zij onlangs sprak tijdens haar werk als psycholoog. Hij kwam als peuter in een pleeggezin terecht, maar de pleegouders konden zijn moeilijke gedrag niet hanteren en besloten de plaatsing te beëindigen toen hij acht was. Via crisisopvang, internaten, andere pleeggezinnen, jeugddetentie en een terugplaatsing bij zijn biologische ouders, kwam hij als volwassene in de daklozenopvang van het Leger des Heils, onderbroken met periodes in een verslavingskliniek en in de gevangenis. Maaskant: ‘Dat lijkt een extreem voorbeeld, maar komt helaas vaak voor. Om dat soort escalatie te voorkomen is het belangrijk kinderen zo lang mogelijk in een gezinssituatie te houden.’
Maaskant onderzocht daarom bij 86 pleegouders die dagelijks met ernstige gedragsproblemen bij hun kind te maken krijgen, of een intensieve interventie uitkomst kan bieden. De ouders bezochten gemiddeld eenentwintig wekelijkse trainingen gericht op het optimaliseren van hun opvoedvaardigheden. Bij deze trainingen – via het Parent Management Training Oregon (PMTO)-principe spelen ouders bijvoorbeeld probleemsituaties na, waarbij de ene ouder het kind vertolkt en de ander de ouder. De therapeut kijkt mee en geeft tips. Maaskant: ‘De gedachte achter deze interventie is dat het probleemgedrag van kinderen een geschiedenis kent en niet eenvoudig is te veranderen. Maar als ouders erop vertrouwen dat zij de opvoedvaardigheden hebben om dat gedrag de baas te zijn, ervaren ze minder stress, blijft de situatie hanteerbaar en beëindigen ouders de plaatsing minder snel.’
Weerbarstige realiteit
De interventie leidde inderdaad tot minder stress bij de ouders, maar dat effect bleek niet duurzaam. Vier maanden later was die vermindering niet meer te meten. Een teleurstelling voor de pleegzorg, aldus Maaskant: ‘Ik had natuurlijk gehoopt dat PMTO pleegouders en pleegkinderen langdurig zou helpen, maar deze resultaten tonen hoe weerbarstig de realiteit is voor deze groep met de moeilijkste pleegkinderen.’ Maaskant blijft de proefpersonen overigens volgen om te kijken of de tijdelijke vermindering van stress bij pleegouders uiteindelijk toch effect heeft op de continuïteit van de pleegzorgplaatsingen.
Maaskant pleit dan ook voor flexibel beleid in de begeleiding van pleeggezinnen. ‘Als wetenschappers kunnen we nog niet hard maken welke begeleiding de kans op voortijdig afbreken in het algemeen het meest verkleint. Luister dan vooral naar wat pleeggezinnen zelf zeggen nodig te hebben. Intensievere inzet van de standaard pleegzorgbegeleiding zou daar goed bij kunnen helpen. Als daar bovenop meer nodig is, bijvoorbeeld PMTO, dan moet die hulp toegankelijk zijn.’
Interessant artikel? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussieren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013