Positief leiderschap: hoe maak je het verschil?
On 14/07/2016 by Redactie StandardPositief leiderschap is “hot”, ook in de hulpverlening. Daarom vroeg Blik op Hulp aan Prof. Dr. Wil Foppen om zijn kijk op deze manier van leidinggeven toe te lichten. Het resultaat lees je in dit artikel.
Presteren en rendement, effectiviteit en productiviteit moeten meer en beter resultaat opleveren. Vrijwel alles wordt heden ten dage gezien als een manier om organisaties en wie er deel van zijn efficiënter te laten functioneren. Personeel werd ‘human resources’, werkgevers zijn flexverslaafd en krampachtig wordt geprobeerd om werknemers een stem te geven bij dreigend faillissement. Alleen het resultaat lijkt nog te tellen.
Positieve psychologie als reactie
Eind jaren negentig vonden psychologen waaronder Martin Seligman (voorzitter van American Psychological Associatian), dat mensen vooral gezien werden als middel en te vaak slachtoffer waren van een dwingende omgeving. De VS werden in die tijd geteisterd door bedrijfsschandalen en massa-ontslagen. Bijnamen voor CEO’s als “chainsaw” Al Dunlap en “neutron” Jack Welch zeggen genoeg. Als reactie daarop kreeg de positieve beweging steeds meer momentum, met name in Michigan waar naast Kim Cameron, ook Jane Dutton en Robert Quinn studie deden naar positieve processen, uitkomsten en organisaties. In de positieve leiderschapspraktijk krijgt het gedachtegoed van de positieve psychologie concreet vorm en geeft er voor leidinggevenden en managers handen en voeten aan.
De filosofie van positief leiderschap
Positief leiderschap is in essentie deugdelijk leiderschap: management moet niet alleen deugen, het moet op deugden zijn gebaseerd. Zijn deugden zakelijk gezien nog wel relevant? Hoe anders is dat met winst, groei en maximeren, hebzucht enz.? Zou niet net het in tijden van grote economische druk en van crisis niet veel meer moeten gaan over de waarde van menselijkheid en over het optillen van mensen via werk? Komt het omdat deugden en waarden concurrerend lijken te zijn met economische waarden? Gaat talentmanagement over ontwikkeling en ontplooiing of over zakelijk profijt via maximering van de gebruikswaarde van dat talent?
De grondslag van positief leiderschap
Empirisch onderzoek naar praktijktoepassingen ervan, bevestigt dat positief leiderschap tot resultaten leidt die beter zijn dan normaal. Er is robuust bewijs dat positief leiderschap gunstig uitwerkt op de productiviteit, winstgevendheid, kwaliteit, innovatie en de loyaliteit van klanten van en binnen organisaties. Dat blijkt ook uit bijkomende voordelen als gezondheid, emotioneel welzijn, interpersoonlijke relaties, enz. Veel mensen zijn verrast dat deze bijzondere aanpak wetenschappelijke onderbouwd is.
Hoe zijn zulke resultaten te bereiken? Het draait in essentie om vier elkaar aanvullende leiderschapsstrategieën, gericht op het creëren van een positief klimaat, positieve relaties, positieve communicatie tot en met positieve zingeving.
Positief leiderschap is heliotropisch
Positief leiderschap werkt omdat positiviteit heliotropisch is. Dat is de neiging bij levende systemen om in de richting van positieve energie te bewegen, weg van negatieve energie. Ervaren we zonlicht niet als positieve energie? Qua menselijk gedrag krijgt dat vorm in vriendelijkheid en dankbaarheid. Uit studies van Cameron blijkt hoe zeer positieve werkwijzen organisatorische prestaties verbeteren op zes dimensies: winstgevendheid, productiviteit, kwaliteit, innovatie, klanttevredenheid en het hebben en houden van goed personeel. Die studie is herhaald bij ‘profit’ en ‘non-profit’ organisaties, ook daar bleek dat organisaties met positieve leiderschapspraktijken aanmerkelijk doeltreffender zijn dan organisaties zonder.
Cultuur en positieve energiegevers
Een eerste belangrijke stap richt zich op de verandering van organisatiecultuur naar een cultuur-van-weldoen. Hoe verminder je weerstand en versterk je stuwende krachten en drijfveren? Hoe kan de leidinggevende positieve energie helpen ontwikkelen via creatief werken, leveren van constructieve bijdragen en het inzichtelijk maken van energienetwerken. Positieve energie kenmerkt zich door levendigheid, opwinding, vitaliteit en levenslust. Als leider moet je alert zijn op wie in het bedrijf positieve energiegevers zijn en hoe je positieve energienetwerken op de kaart zet. Dat betekent overigens niet dat een leidinggevende zelf steeds lief en aardig moet zijn. Ook positieve leiders moeten waar nodig negatief reageren, problemen aanpakken en moeilijke kwesties oplossen. Hoe geef je op een positieve manier negatieve feedback? Hoe bouw en versterk je relaties, ook als er in zo’n proces corrigerende of afkeurende feedback moet worden geleverd, zonder defensief gedrag op te roepen of ego’s te kwetsen. Meerdere technieken van ondersteunende communicatie komen aan bod.
Grote doelen realiseren door positief te leiden
Er is nogal verschil tussen normale doelen en grote, zogenoemde Everest-doelen. Everest-doelen zijn expliciet gericht op positief afwijkende, deugdzame prestaties, met hoge intrinsieke waarde, beschrijvend georiënteerd, los van persoonlijke voordelen en bedoeld om duurzame positieve energie te scheppen en vast te houden. Om Everest-doelen te realiseren is een set van ondersteunende maatregelen beschikbaar om gefocust te blijven. Het nastreven ervan werkt op zich al stimulerend.
Positief leiderschap draait om persoonlijke interacties en werkt exponentieel door in organisaties. Met behulp van het zogenoemde concurrerende waarden model wordt ingespeeld op de praktijk van positief leiderschap in organisaties. Dat model richt zich op de wisselwerking en spanningen, die in elke presterende organisatie bestaan. Door te werken met de vier aspecten van markt, medewerkers, innovatie en doelmatigheid wordt het leiderschapsrepertoire vergroot.
Handvaten
Al met al omvat positief leiderschap een scala aan methoden en technieken die niet in plaats van, maar juist als aanvulling op meer conventionele benaderingen moeten worden gezien. De vele handvaten voldoen ruimschoots. Ze zijn getoetst via empirisch onderzoek, hebben een gedegen theoretische basis en zijn toepasbaar in een breed scala van organisaties. En steeds weer blijken ze positieve leiders te helpen om met hun bedrijven en organisaties buitengewoon positieve resultaten te behalen.
Zie voor meer: Positief Leiderschap in de Praktijk: methoden en technieken voor opzienbarend presteren door Kim Cameron (en vertaald en bewerkt door Aldert Dreimüler en Wil Foppen), roAG, 2015 of volg een masterclass die Wil Foppen geeft.
[team title=”Prof. Dr. Wil Foppen” subtitle=”” url=”” image=”https://blikophulp.nl/wp-content/uploads/2016/07/wilfoppen.jpg”]Wil is hoogleraar Strategisch Leiderschap aan Maastricht University. Tot voor kort was hij tevens lector/kwartiermaker (Regional) Employability aan Zuyd Hogeschool. In beide rollen stimuleert, entameert en geeft hij (mede) richting aan de dialoog tussen overheid, onderwijs en ondernemers om betekenisvol te zijn voor de regio. Wil is op meerdere wijzen betrokken bij het reilen en zeilen van vele soorten organisaties en hun bedrijvigheid, als trainer, coach, adviseur en als commissaris (bij Heidelberg Cement Group). Hij was al jong universiteitsbestuurder in Rotterdam, runde een onderzoeksafdeling, zette de eerste Nederlandse bestuurskunde opleiding op (Leiden/Rotterdam) en promoveerde op het hoger onderwijsbeleid. Vervolgens was hij korte tijd verbonden aan Kennedy School (Harvard University), en ontwikkelde hij vanaf 1992 als decaan/directeur de prestigieuze Rotterdam School of Management, naast het wereldwijd ‘reviewen’ van tientallen business schools.[/team]
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013