“Er zijn effectieve behandelmethoden voor mensen met autisme, maar het blijft vooralsnog onduidelijk welke behandeling bij wie het effectiefst is”, zo stelde kinder- en jeugdpsychiater Wouter Staal in zijn oratie.
Aanpassingsvermogen
Mensen overleven, net als iedere andere soort, door hun aanpassingsvermogen. “Daarom beschikt de mens over een set aan eigenschappen die zich voortdurend ontwikkelt”, legt Staal uit. “Die eigenschappen zijn ongelijk verspreid over de soort, wat nodig is om variatie te houden. Die variatie is weer nodig voor een zo snel mogelijke aanpassing aan een veranderende omgeving. Sommige mensen profiteren sterk van die ongelijke spreiding, andere juist niet”.
Classificatie-criteria
Prof. Dr. Wouter Staal
Belangrijke eigenschappen die mensen tegenwoordig in onze samenleving nodig hebben om zich staande te houden, zijn het vermogen om te communiceren en samen te werken. Daarnaast wordt het steeds belangrijker om grote hoeveelheden informatie te filteren en integreren. Het om kunnen gaan met wisselende concepten en ideeën is eveneens een voorwaarde voor maatschappelijk succes. Staal: “De classificatie-criteria voor een autismespectrumstoornis zijn daarentegen: moeizame sociale communicatie en interactie, inflexibiliteit, inclusief een hekel hebben aan verandering, herhalingspatronen in gedragingen, beperkte interesses en weinig activiteiten”. Voor een ‘harde’ diagnose moeten deze criteria een beperking in het functioneren tot gevolg hebben; mensen met – licht – autistische trekken kunnen het ver schoppen in de maatschappij.
Hersenen niet statisch
Gelukkig is het brein continu in ontwikkeling. Zo zijn de criteria van autisme bij 10 tot 20% van de autistische kinderen niet meer van toepassing tegen de tijd dat ze volwassen zijn. Helaas komen er dan vaak wel andere stoornissen voor in de plaats zoals ADHD, of angst- of gedragsstoornissen. Ook is bekend dat training helpt: hersens die worden geoefend, kunnen nieuwe of sterkere verbindingen leggen. Aangezien er geen medicijnen zijn tegen de kenmerken van autisme, is dat goed nieuws.
Behandeling verbeteren
Hoewel dus vaststaat dat mensen met autisme zich zodanig kunnen ontwikkelen dat ze minder beperkingen ervaren, kan er aan de behandeling nog veel verbeterd worden. Staal: “De diverse behandelcentra bieden nu een of enkele methoden aan die wel werken maar waarover ook nog veel vragen bestaan: welke behandeling is voor wie geschikt, hoe intensief moet de behandeling zijn qua duur en frequentie, welk effect hebben leeftijd en geslacht op de behandeling, en wat is een geschikt alternatief als een behandeling onvoldoende of niet aanslaat? Gelukkig werken de centra steeds beter samen. Ik zie het als een belangrijke taak om die samenwerking verder te helpen”.
De prijs van het aanpassingsvermogen
“Mensen met een autismespectrumstoornis betalen de prijs voor het aanpassingsvermogen van de mensensoort”, aldus Staal. Het motiveert hem in zijn streven de behandelmethoden te verbeteren en het voor degenen die lijden aan de stoornis mogelijk te maken beter te functioneren.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.
