De scootmobiel van Jorritsma, deel twee
On 17/09/2014 by Redactie Standard“We zijn ons ervan bewust dat de enkeling zichzelf niet kan beschutten (sic) tegen alle onzekerheden waartegenover hij zichzelf in de maatschappij gesteld ziet. Daarom willen wij een gemeenschappelijke zorg voor de bestaanszekerheid van allen”. Dit zei Willem Drees in een verkiezingstoespraak in 1956. Dezelfde Drees die tien jaar eerder verantwoordelijk was voor een noodwet die een einde moest maken aan de schrijnende armoede waarin een grote groep ouderen op dat moment verkeerde. De staat verstrekte een uitkering aan mannen en alleenstaande vrouwen van 65 jaar en ouder die over onvoldoende eigen inkomsten of bestaansmiddelen beschikten.
Het was de voorloper van de huidige AOW.
Vaak wordt dit punt gemarkeerd als het begin van onze verzorgingsstaat. Inmiddels, meer dan een halve eeuw verder, zijn we ook verzekerd als we onverhoopt werkeloos of ziek worden en zelfs op jonge leeftijd beschermd tegen al te grote armoede.
Er zijn volgens professor Schuyt nog twee aspecten die kenmerkend zijn voor de ontwikkeling van onze verzorgingsstaat [1]. Het eerste is het inmiddels ondoordringbare woud van vergoedingen, zoals huursubsidie, studiefinanciering, kinderbijslag, en de tegemoetkoming in de ziektekosten om er maar een paar te noemen. Met het idee achter een groot deel van deze vergoedingen was niets mis: iedereen gelijke kansen, bijvoorbeeld op goed onderwijs en daarmee een goede baan. Wie voor een dubbeltje geboren was kon best een kwartje worden.
Het altruïsme van Beatrix
Maar er is nog iets gebeurd. Ook het aantal mensen dat recht heeft op deze uitkeringen en vergoedingen is gegroeid. Niet alleen de mensen ‘zonder voldoende’ inkomen, maar ook de miljonairs en de miljardairs, de frauduleuze bankiers en al die lui die hun exorbitante salarissen de afgelopen jaren hebben verdedigd door te stellen dat dat is om hun ‘pensioengat’ te dichten, al die mensen krijgen maandelijks hun AOW’ tje. Ja, ook Beatrix krijgt AOW, al schijnt ze dat integraal aan een goed doel te geven. Een voorbeeld van hoe je altruïstisch kunt lijken met geld van een ander.
Iedereen met kinderen krijgt kinderbijslag en iedereen betaalt dezelfde zorgpremie, al kunnen de welgestelden zich voor een paar tientjes per maand bijverzekeren zodat ze ook de daglenzen, de steunzolen en de wrattenzalf vergoed krijgen. En mocht je op je oude dag invalide worden, dan mag ook degene met de grootste villa de kosten voor de aanpassing van de woning declareren.
Wat heeft dit nog te maken met een staat die als uitgangspunt hanteert dat ze een bestaansminimuum garandeert voor al haar burgers?
Het argument dat ter verdediging van deze praktijken vaak wordt gegeven is dat ‘iedereen, rijk of arm, voor de wet gelijk is’. En zo kunnen we het straks zomaar ‘normaal’ vinden dat ook de midden en hoge inkomens zich bij de voedselbanken melden.
Professor Schuyt stelt: “Kennelijk had de verzorgingsstaat van Nederlandse makelij geen ingebouwd mechanisme om onderscheid te maken tussen wensen, waarin mensen het beste zelf zouden kunnen voorzien, en noden, waarbij overheid en samenleving uit het oogpunt van sociale rechtvaardigheid te hulp dienden te komen” (ibid)
Het wordt tijd om de échte discussie over het ‘einde van de verzorgingsstaat’ eens te gaan voeren en de uitgangspunten die aan haar ten grondslag liggen onder het stof vandaan te halen. Het uitgangspunt dat we bestaanszekerheid garanderen voor allen en aan iedereen die het om welke reden ook niet zelf redden, hulp bieden. Een uitgangspunt waar zelfs de zuiverste liberalen het mee eens zijn.
Hoe zou het plaatje eruit zien als we Baken 1 van Welzijn Nieuwe Stijl eens letterlijk nemen: Ga op zoek naar de vraag achter de vraag: wat is de échte behoefte van de cliënt?
Wie een behoefte ervaart, ervaart een nood aan iets. In onze behoeftigheid zijn we elkaars gelijken. De ongelijkheid treedt op daar waar de één wel en de ander niet in staat is om in zijn behoeften te voorzien.
En dan hoeven we geen discussie meer te voeren over de Scootmobiel van de moeder van mevrouw Jorrtisma, want die kan mevrouw Jorritsma gewoon zelf betalen, ook al heeft ze een aanvullende verzekering.
Drs. Carin Wevers is vrijdenker, filosoof, docent aan Zuyd Hogeschool en vaste columnist van Blik op Hulp
Interessant artikel? Schrijf u dan nu in voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
VOETNOOT:
[1] Deze drie lijnen waarlangs de verzorgingsstaat zich heeft ontwikkeld worden zo omschreven door Prof.dr.mr. Kees Schuyt in zijn rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar? in het kader van de prof.dr. J.A.A. van Doorn leerstoel aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen Erasmus Universiteit Rotterdam, op 24 juni 2013
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013