Gedragsproblemen bij kinderen: te weinig aandacht voor angst
On 13/03/2014 by Redactie StandardBij kinderen die dusdanig zware gedragsproblemen hebben dat ze de diagnose Conduct Disorder (CD), of Oppositional Defiant Disorder (ODD) krijgen, worden onderliggende angstproblemen vaak onderschat. Dat stelde Prof.Dr. Walter Matthys onlangs op een symposium over externaliserende gedragsproblemen bij kinderen.
Heterogene groep
De diversiteit van de gedragsproblemen die onder deze diagnoses geschaard worden, is volgens de hoogleraar groot. Om te beginnen zijn ODD en CD verschillend van aard. “ODD is een gemengde stoornis van gedrag en de aanwezigheid van negatieve emoties. Deze kinderen zijn dwars en uitdagend omdat ze prikkelbaar, boos en wraakzuchtig zijn. Kinderen met Conduct Disorder hebben echter een ander type probleem, namelijk dat zij een gebrek aan sociale emoties hebben. Gevoelens van schuld, spijt en empathie kennen deze kinderen in slechts zeer beperkte mate”.
Functiegebieden
In het werken met deze kinderen is het volgens Matthys dan ook van groot belang om goed uit te zoeken waar bij het kind de schoen wringt. “Als een kind negatieve signalen niet gemakkelijk oppikt, dan zal de strafgevoeligheid van zo’n kind vaak minder goed zijn, wat het afleren van ongewenst gedrag moeilijker maakt. Dat geldt ook voor het opvangen van positieve signalen. Als een kind daar moeite mee heeft, dan is hij of zij minder gevoelig voor beloning, wat het dan weer bemoeilijkt om gewenst gedrag aan te leren”. Bij die laatste groep blijkt het niet waarnemen van de goedkeuring door anderen regelmatig te leiden tot frustratie, die niet zelden gepaard gaat met driftbuien.
Angst bij gedragsproblemen
Gedragsproblemen zoals bijvoorbeeld driftbuien zijn bij kinderen ook gekoppeld aan angst. Wanneer kinderen zich terecht of onterecht bedreigd voelen, zullen ze vaak reactieve agressie laten zien, zoals die zich ook voordoet bij bijvoorbeeld mensen met een posttraumatische stressstoornis of een borderline persoonlijkheidsstoornis. Volgens Matthys wordt het aandeel dat angst in de gedragsproblemen van deze kinderen heeft echter vaak onderschat: “Er is te weinig aandacht geweest voor angst bij driftbuien. De onderliggende angst is te weinig onderwerp van interventie. Veelal wordt er op het gedrag gereageerd middels negeren of straffen, maar niet op de onderliggende angsten”. En dat is volgens de hoogleraar niet goed voor het kind: “Wanneer een kind gedragsproblemen laat zien vanwege angst, dan moet je niet straffen, maar geruststellen en nabijheid bieden. Bovendien moet je niet hard straffen. Hard straffen leidt gewoon tot een slechtere relatie. Dit soort straffen komt voort uit opvoeders die bang zijn dat de straf anders niet overkomt. Als je al straft, dan moet je dus niet hard straffen, maar consequent straffen. Je moet als opvoeder heel voorspelbaar zijn”.
Bij het belonen van kinderen met dergelijke gedragsproblemen mogen volgens Matthys wel alle registers opengetrokken worden: “Bij mindere beloningsgevoeligheid moet je nadrukkelijker belonen. Deze kinderen vangen subtiele bevestiging immers niet op”
Veelgemaakte fout
Een veelgemaakte fout blijkt ook het terugkomen op de situatie die er aanleiding toe gaf om een kind een time-out te geven. “Dat moet je dus niet doen. Doel van de time-out is om het kind weg te halen uit een situatie waarin fout gedrag beloond wordt met aandacht. Door er achteraf op terug te komen, beloon je het kind alsnog met aandacht voor wat het fout deed”.
Ook blijkt het nodig om te snappen of de gedragsproblemen of delen daarvan voortkomen uit angst of niet. “Wanneer een kind driftig wordt omdat het angstig is, is een time-out om te beginnen al niet zo’n goede optie. Wat je dan eigenlijk zou moeten doen, is nabijheid en gelegenheid tot ontspanning bieden”.
Meer houvast ten aanzien van de gedragsproblemen en de rol van angst daarin kan gevonden worden in de richtlijn ernstige gedragsproblemen voor de jeugdzorg.
Interessant artikel? Abonneer u dan nu op onze gratis nieuwsbrief en mis niets meer!
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013