Liefde of Honger (Column)
On 30/11/2015 by Redactie StandardDe ouderbijdrage, die sinds jaar en dag verplicht was voor ouders wiens kind semi-residentiële of residentiële hulp kreeg van een instelling voor jeugdzorg (niet zijnde Bureau Jeugdzorg), werd met ingang van 2015 ook verplicht voor ouders wiens kind dezelfde vorm van hulp kreeg van een instelling voor psychiatrie. Een sterke lobby van kinder- en jeugdpsychiaters heeft het kabinet doen besluiten om deze ouderbijdrage met ingang van 1 januari 2016 af te schaffen.
Het zal je ook maar gebeuren.
Je kind, van wie je zielsveel houdt, kan om een variëteit van redenen, tijdelijk of langdurig, niet bij jou thuis opgroeien. Als je geluk hebt, zie je je kind regelmatig. Dat kan lang niet altijd op de momenten die jou het beste uitkomen. Je moet er misschien een vrije dag voor inleveren. Je baas zal niet altijd blij met je zijn. De reiskosten zijn hoog, zeker als jouw kind niet in je directe omgeving verblijft, wat vaker niet- dan wel het geval is. Misschien heb je geen auto, ben je aangewezen op openbaar vervoer. Misschien leef je van een weekbudget, door je bewindvoerder berekend op de situatie dat je kind niet meer thuis woont.
Een bezoek aan je kind kan een keuze zijn tussen liefde of honger.
Als je kiest voor de liefde, kies je ‘tegen’ de rest van je gezin, dat het met minder moet stellen.
Als je kiest voor honger, laat je voor je gevoel je kind in de steek.
Wat zou jij kiezen?
Toegegeven, bovenstaande is lang niet in alle situaties het geval. Het is echter ook zeker geen zeldzaamheid.
De vele ouders met wie ik gewerkt heb, wiens kinderen niet meer thuis kunnen wonen, ervaren de ouderbijdrage als een straf. Ze mogen al niet meer voor hun eigen kind zorgen, terwijl er niets is dat zij liever willen, en vervolgens wordt er ook nog een bijdrage geëist in de zorg voor het kind. Zorg waarvan deze ouders vaak vinden dat die ook in de thuissituatie gegeven had kunnen worden.
En dat was voorheen ook regelmatig zo. Maar door de jarenlange bezuinigingen in de jeugdzorg is hulp, die altijd beschikbaar was en langdurig kon worden ingezet in de thuissituatie, niet meer inzetbaar. Het motto werd: zo kort mogelijk, zo dichtbij huis mogelijk, zo laagdrempelig mogelijk. Met andere woorden: zo goedkoop mogelijk.
Het trieste gevolg was dat de intensieve vormen van thuishulp niet meer uitgevoerd werden.
Ik ken een situatie waarbij een, sociaal zwakker, eenoudergezin met zes kinderen vijf ochtenden per week bezocht werd door dames van intensieve thuishulp en opvoedondersteuning. Het was een dure vorm van hulp, absoluut. Het was echter ook een voorwaarde om deze kinderen op een zo gezond mogelijke manier in de thuissituatie op te kunnen laten groeien, omwille van hun gezondheid en omwille van hun veiligheid. Met de bezuinigingen op de jeugdhulp verdween deze vorm van hulp: ze werd niet langer meer in die mate gefinancierd. Het trieste gevolg was dat alle zes de kinderen uit huis geplaatst werden. Ik vraag me werkelijk af wat de winst daarvan was, zowel financieel als voor wat betreft het belang van die zes kinderen.
Vervolgens was deze moeder, die leefde van een bijstandsuitkering en diep in de schulden zat, verplicht om voor zes kinderen een eigen bijdrage te betalen. Daarnaast moest zij bewijzen aan de Sociale Verzekeringsbank dat zij een x-bedrag aan onkosten maakte per kind en per kwartaal, omdat zij anders geen recht meer zou hebben op kindergeld.
Mevrouw kon echter niet bewijzen dat zij een x-bedrag aan onkosten maakte, omdat zij dat x-bedrag eenvoudigweg niet tot haar beschikking had: het werd gebruikt om de schulden mee af te lossen door de bewindvoerder. Het kindergeld werd dus stopgezet. Daardoor had deze moeder nog minder geld tot haar beschikking en kon zij haar kinderen niet meer allemaal, en ook niet regelmatig, bezoeken.
Wiens belang werd hiermee gediend?
Dat van de kinderen, die voorheen wel thuis konden blijven wonen omdat er een vangnet was gecreëerd, maar die door beëindiging van dit vangnet nu elders moeten verblijven en ‘on top of it all’ hun moeder moeten missen? Dat van moeder, die niets liever wil dan voor haar kinderen zorgen, maar nu aan alle kanten ingeperkt wordt en de financiële middelen ontbeert om het hoofd boven water te houden en actief betrokken te zijn bij haar kinderen, hun school, het behalen van zwemdiploma’s en het ondernemen van activiteiten? Of dat van de overheid, die enerzijds bezuinigt op intensieve vormen van thuishulp om anderzijds vervolgens dure, maar wellicht onvermijdelijke, uithuisplaatsingen te financieren en vervolgens het gezin nog een financiële aderlating toe te dienen?
Het stopzetten van de ouderbijdrage had mijns inziens al veel eerder moeten gebeuren.
De ouderbijdrage is natuurlijk niet bedoeld als ‘strafmaatregel’, maar dat het wel zo beleefd wordt valt niet te ontkennen en vind ik persoonlijk niet meer dan logisch.
Gebleken is dat het innen van de ouderbijdrage ongeveer de helft aan kosten met zich meebrengt van wat het uiteindelijk oplevert. Maar dat is de administratieve kant, waar geen enkele ouder een boodschap aan heeft.
Ouders willen hun kinderen. Een kind wil zijn of haar ouders.
En de overheid wil ze allebei.
Ricky van Ek is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en als jeugdzorgprofessional werkzaam voor een landelijke organisatie. Zij is één van de vaste columnisten van Blik op Hulp.
Interessante column? Meld u dan, net als meer dan 4500 collega’s, aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Met Ricky in gesprek gaan over haar column? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013