“Richt programma’s tegen pesten op empathie daders én slachtoffers”
On 20/07/2016 by Redactie StandardPestende kinderen voelen wel degelijk empathie voor anderen, maar niet voor iedereen evenveel – en dat geldt evenzeer voor kinderen die gepest worden. Dat concludeert ontwikkelingspsychologe Tirza van Noorden in haar proefschrift ‘Mechanisms in bullying and victimization’. Zij promoveerde onlangs aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Pesten
Pesten is een gecompliceerd sociaal verschijnsel. Hoewel empathie een belangrijke factor is in pestgedrag, was de precieze relatie onduidelijk. Er was tot nu toe slechts fragmentarisch onderzoek naar gedaan. Tirza van Noorden: ‘Onze literatuurstudie laat zien dat de relatie tussen pesten en empathie afhankelijk is van de verschillende componenten waaruit empathie bestaat: een cognitieve en een emotionele component. Daar houden niet alle interventies rekening mee.’
Empathie
Nieuw aan de benaderwijze van Tirza van Noorden is het feit dat kinderen onderscheid maken tussen personen op basis van hun eigen betrokkenheid bij pestgedrag alsook de betrokkenheid van de ander. ‘Inlevingsvermogen voel je voor de ander en hangt af van jouw betrokkenheid bij die ander. De mate van empathie wordt dus sterk bepaald door wie degene is op wie de empathie is gericht. Bijvoorbeeld, hoe voelt een ‘pester’ specifiek met een slachtoffer mee? Dáár was nooit eerder onderzoek naar gedaan.’
Perceptie
Van Noorden legde vragenlijsten voor aan ruim 800 kinderen uit groep 5, 6 en 7 van de basisschool. Ze bracht onder andere in kaart wie pestten en wie gepest werden. Vervolgens selecteerde ze uit elke klas acht kinderen die hoog of juist laag scoorden op ‘pesten’ of ‘gepest worden’ of beide. Van deze kinderen onderzocht ze de empathie en perceptie ten opzichte van elkaar.
‘Al snel werd duidelijk dat kinderen die pesten, wel degelijk in staat zijn empathie te ervaren, maar niet jegens iedereen in de klas evenveel. Ze maken onderscheid tussen hun klasgenoten – net als kinderen die gepest worden. Zo bleek dat pesters en pestobjecten minder empathie hebben voor elkáár dan voor buitenstaanders. Maar op hun beurt maken buitenstaanders geen onderscheid in hun empathie jegens een van beide roldragers.’
Wisselwerking
Juist die wisselwerking tussen de pestrol van het kind zelf en die van de ander is heel belangrijk in de associatie tussen pesten en empathie, concludeert Van Noorden. ‘Daar zouden anti-pestprogramma’s concreter op kunnen inhaken. Je zou dus niet alleen bij ‘pesters’ empathie kunnen trainen, maar ook bij slachtoffers en dan specifiek ten opzichte van elkaar.
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets.
Mee discussiëren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013