Hoezo maatschappelijke verantwoordelijkheid?
On 18/03/2015 by Redactie StandardNu ben ik niet bepaald een fan van minister Plasterk, maar toen hij onlangs de gemeentes aanspoorde om de topsalarissen van zorgbestuurders aan te pakken door het teveel verdiende salaris alvast in mindering te brengen op de te verlenen subsidie, sprong ik een gat in de lucht. De gemeente Heerlen voegde alras de daad bij het woord en verminderde de subsidie aan Sevagram – een zorgorganisatie voor ouderen in Zuid-Limburg – met 37.000 euro. Ook premier Rutte zie ik liever gaan dan komen, maar toen hij in het wekelijkse gesprek met de NOS sprak over zichzelf als een “mee-eter uit de staatsruif”, kon ik hem wel zoenen. Hij zei dit naar aanleiding van een vraag over de hoogte van het jaarsalaris van de topman van Shell (meer dan 5 miljoen euro en nog wat miljoenen aan bonussen). Of de minister-president dit niet schromelijk overdreven vond aangezien hij het zelf met 6000 euro netto in de maand moest doen. Dat vond hij niet, want Shell ‘eet niet mee uit de staatsruif en dus is het geen politieke aangelegenheid’, waarmee hij dus impliciet toegeeft dat het wel een politieke aangelegenheid is voor een ieder die wel uit die staatsruif mee-eet. Lange tijd wenste de VVD zich immers niet te bemoeien met de salarissen van zorg- en onderwijsbestuurders of van directeuren van woningbouwcoöperaties zoals Vestia door zich te beroepen op het vrije marktprincipe. Maar dat idee wankelt nu blijkbaar. Vanaf januari jongstleden zitten veel van deze bestuurders bij de gemeenten aan de dis. Hier staat door de immense bezuinigingen niet de reerug met de Châteauneuf du Pape op tafel, maar de stamppot zuurkool met wat mager spek en slechts een klein stukje worst.
Holle frasen, lege retoriek
Sevagram noemt zichzelf “maatschappelijk betrokken” en “gelijkwaardigheid” en “verantwoordelijkheid” zijn de kernwaarden van Humanitas die zelfs met twee bestuurders de norm overschrijdt. En de lijstaanvoerder van best verdienende zorgbestuurders, de heer Damen van Cordaan (goed voor 312.000 euro per jaar), stelt op zijn website dat ze bij de belastingdienst staan ingeschreven als een (sic) Algemeen Nut Beogende Instelling. Blijkbaar vindt hij zichzelf nogal van algemeen nut… Veel gemeenten konden het afgelopen jaar niet anders dan contracten sluiten met de zorggiganten binnen hun regio. Niet alleen omdat slechts op die manier de zorg op korte termijn gegarandeerd kon worden, maar ook – of misschien wel vooral- om te voorkomen dat de giganten omvallen en er een niet te overziene kostenpost bij zou komen: werkelozen.
Caveat emptor
Het plan van minister Plasterk wijst de gemeenten echter op een nieuwe mogelijkheid. Ze kunnen naast inhoudelijke eisen nu ook invloed uitoefenen op de budgetvoering en daarmee op salarissen van bestuurders. Hier valt dus veel geld terug te halen. De discussie over de topinkomens in de (semi-) publieke sector werd op landelijk niveau doorgaans in de kiem gesmoord. Het zou niet lonend zijn om er energie in te steken want het zou slechts gaan om een relatief kleine groep bestuurders. Het morele argument werd afgedaan door een beroep te doen op hun eigen verantwoordelijkheid. Dat heeft niet echt geholpen. Zo protesteerden de zorgbestuurders onlangs massaal tegen de plannen van Plasterk om de norm te verlagen van 130 procent naar 100 procent van het ministersalaris en konden we getuige zijn van een hele aparte invulling van het begrip “maatschappelijke verantwoordelijkheid”. Joris Luyendijk laat in zijn laatste boek Dit kan niet waar zijn (2015) zien dat bankiers hun morele verantwoordelijkheid afschuiven door te stellen dat zij niet verantwoordelijk zijn als anderen ondeugdelijke en verliesgevende producten van hen kopen. In de bankierswereld geldt het principe: caveat emptor (koper wees op je hoede). Gemeentes als inkopers van zorg kunnen zich dit principe ter harte nemen door niet alleen aan het product maar ook aan de bedrijfsvoering eisen te stellen. En op gemeentelijk niveau valt er dan ineens wel wat te halen bij die graaiende bestuurders. Het bedrag dat de gemeente Heerlen heeft ingehouden aan subsidie bij Sevagram komt overeen met wat de voedselbank dit jaar aan subsidie heeft ontvangen. En zo kunnen we tenslotte toch nog zeggen dat Sevagram haar “maatschappelijke betrokkenheid” heeft waargemaakt.
Drs. Carin Wevers is vrijdenker, filosoof, docent aan Zuyd Hogeschool en vaste columnist van Blik op Hulp
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets! Bovendien kunt u als nieuwsbriefontvanger gebruik maken van weggeefacties en korting op onder meer scholingsaanbod.
You may also like
Archieven
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013