“ADHD is geen hersenziekte”
On 21/02/2017 by Redactie StandardADHD is geen hersenziekte. Dat stelt Dr. Laura Batstra van Rijksuniversiteit Groningen in reactie op het recent gepubliceerde onderzoek door onderzoekers van het Radboud UMC. Zij vergeleken de hersenscans van 3200 personen. Op basis daarvan beweren zij dat vijf regio’s in de hersenen kleiner uitvallen. Batstra wijst in een reactie in Trouw op de overdrijving van de onderzoeksresultaten. Reden voor Blik op Hulp om eens bij haar door te vragen naar haar zienswijze.
ADHD is geen hersenziekte
Batstra, die zelf opgeleid werd als klinisch en sociaal psychologe, stelt voorop dat de onderzoekers van RadboudUMC een mooie studie hebben gedaan. “Dat gezegd hebbende, vonden de onderzoekers nauwelijks verschillen tussen de hersenen van mensen met ADHD en die van mensen zonder ADHD. Voor zover deze verschillen niet verwaarloosbaar waren, waren ze zéér klein. Dat had dan ook de conclusie van hun onderzoek moeten zijn. De conclusie dat ADHD een hersenziekte is, wordt dus gewoonweg niet gestaafd door de onderzoeksgegevens. Het onderzoek toont aan dat je door naar de hersenscan van een kind te kijken, nauwelijks iets kunt zeggen over de vraag of dat kind gedrag laat zien dat we ADHD noemen. Het analyseren van die hersenscan zorgt dat je hooguit 1 à 2 procent meer kans hebt om het bij het juiste eind te hebben dan wanneer je een muntje opgooit”.
Diagnose op basis van gedrag
ADHD is volgens Batstra een diagnose die gesteld wordt op basis van gedrag. Een zogenoemde ‘behaviorally based diagnosis’. Batstra licht toe: “ADHD is geen hersenziekte, maar een definitie van als problematisch ervaren hyperactief, impulsief en ongeconcenteerd gedrag. We stellen die diagnose op basis van het gedrag wat we zien. Daar zit een grote subjectieve component in: de definitie is rekbaar. Je kunt haar heel streng toepassen, zodat er bijna niemand in valt. Ook kun je haar heel breed interpreteren en dan vallen halve schoolklassen er in. We zijn de definitie steeds ruimer gaan gebruiken. Het is dus niet zo dat iemand ADHD heeft en dat hij of zij daardoor hyperactief, impulsief en ongeconcentreerd is. Het is precies andersom: iemand is hyperactief, impulsief en ongeconcentreerd en dat nóemen we ADHD, ongeacht de vermeende oorzaak van dat gedrag”.
Bewijslast
Maar wat zou er volgens de kritische onderzoekster dan nog aangetoond moeten worden, voordat aannemelijk gemaakt kan worden dat ADHD een hersenziekte zou zijn? “Dat ieder individu een bepaald hersenkenmerk heeft dat ieder individu zonder diagnose niet heeft”, stelt Batstra. “Maar dan nog bewijst dat niet dat het om een ziekte of stoornis gaat. Als we ooit een homo-hersenkwabje vinden, dan bewijst dat ook niet dat homoseksualiteit een stoornis is. We noemen iets een stoornis als het gedrag niet past in onze maatschappij en bij onze normen”.
Hulpverlenen aan kinderen met ADHD
De onderzoekers van Radboud UMC adviseren in hun studie om kinderen met ADHD en hun ouders te vertellen dat ADHD een hersenziekte is. Dat zou ontschuldigend werken omdat ouders dan weten dat het niet aan hun opvoeding gelegen heeft. “Niet doen!”, raadt Batstra echter aan. “ADHD is eenvoudigweg gedrag dat lastig matcht met de eisen van onze hedendaagse samenleving. Kinderen worden tegenwoordig allemaal geacht stil te zitten in de klas, taakjes af te maken en goed te presteren op school. Wanneer je zo’n kind dan vertelt dat hij een hersenziekte heeft, dan is dat stigmatiserend en invaliderend. Bovendien zie je echte oorzaken van ADHD-gedrag mogelijk over het hoofd als je het als een hersendefect ziet. Er zijn veel factoren die meespelen bij problemen met hyperactief en ongeconcentreerd gedrag. Een deel van die factoren ligt bij het kind, maar een deel ook in zijn omgeving. Wat je dus beter kunt doen, is kijken naar het individuele kind en zijn mogelijkheden en onmogelijkheden, maar ook naar de kansen en beperkingen die door de omgeving van het kind veroorzaakt worden”.
Daarnaast pleit zij voor maatregelen op maatschappelijk niveau, die kunnen helpen bij het tolereren van en omgaan met dit type gedrag. “Denk aan investeringen in onderwijs en leerkrachten, of aan het bestrijden van armoede. Dat is immers één van de grootste voorpellers van allerlei gedrags- emotionele- en lichamelijke problemen”.
ADHD voorkomen
Laura Batstra is de auteur van het in 2012 verschenen boek “Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose niet te stellen”. Zij werkt momenteel aan een update daarvan. Verwacht wordt dat deze binnen enkele maanden zal verschijnen.
Interessant artikel? Meld je dan aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets.
Wil je mee discussiëren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013