Cognitieve bias modificatie niet effectief in de forensische jeugdzorg
On 16/04/2024 by Redactie StandardIn zijn proefschrift “Getting out of the joint: Cognitive bias modification and the treatment of substance use with detained young offenders”, onderzoekt Hans van der Baan de implementatie en effectiviteit van cognitieve bias modificatie (CBM) bij jonge gedetineerden die worstelen met middelenmisbruik. Jongeren in detentie vertonen significant hogere niveaus van middelenmisbruik in vergelijking met hun niet-gedetineerde leeftijdsgenoten, wat vaak leidt tot verdere sociaal-maatschappelijke problemen, inclusief een hogere recidivekansen.
Cognitieve biases bij middelenmisbruik
Cognitieve biases zijn automatische, onbewuste denkprocessen die onze percepties en reacties op de omgeving beïnvloeden. Bij mensen die middelen misbruiken, zoals alcohol of drugs, zijn deze biases vaak versterkt en dragen ze bij aan de instandhouding van het misbruik. Met name aandachtsbias en benaderingsbias blijken relevant bij middelenmisbruik. Aandachtsbias is de neiging om meer aandacht te besteden aan middelengerelateerde signalen in de omgeving, zoals het zien van een bierflesje of een sigaret. Deze verhoogde aandacht kan de verlangens naar het middel versterken en het moeilijker maken om weerstand te bieden aan het gebruik. Benaderingsbias draait om de onbewuste neiging om fysiek dichter bij middelengerelateerde stimuli te komen of deze te ‘benaderen’. Een roker zou bijvoorbeeld onbewust kunnen bewegen naar waar sigaretten zichtbaar zijn.
Cognitieve bias modificatie
Cognitieve bias modificatie (CBM) is een therapeutische aanpak gericht op het veranderen van deze onbewuste cognitieve biases. Door gebruik te maken van specifieke computergestuurde taken, probeert CBM de aandacht van de gebruiker weg te leiden van middelengerelateerde stimuli en de impuls om deze te benaderen te verminderen. De interventie bestaat training van de aandachtsbias en training van benaderingsbias.
Om de aandachtsbias aan te pakken, worden deelnemers getraind om hun aandacht te verschuiven van verslavingsgerelateerde naar neutrale stimuli. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een visuele probeertaak waarbij gebruikers moeten reageren op symbolen die verschijnen op plaatsen van niet-verslavingsgerelateerde plaatjes.
Training van de benaderingsbias vindt plaats door deelnemers te conditioneren om verslavingsgerelateerde stimuli te vermijden in plaats van te benaderen. Dit wordt vaak gedaan met behulp van een push-pull taak, waarbij gebruikers een joystick gebruiken om plaatjes van verslavende middelen weg te duwen en neutrale of positieve plaatjes naar zich toe te trekken.
Invoering in de forensische jeugdzorg
Van der Baan merkt op in zijn proefschrift: “De implementatie van CBM in een detentie-instelling vereist speciale aandacht voor de beschikbare technologie en de bereidheid van het personeel om nieuwe interventies te ondersteunen.” Deze praktische overwegingen zijn cruciaal voor het succes van CBM, omdat de beschikbaarheid van apparatuur en de training van het personeel directe invloed hebben op de effectiviteit van de interventie.
Hij benadrukt de potentiële voordelen van CBM voor de forensische jeugdzorg: “CBM biedt een waardevolle aanvulling op traditionele behandelingen, met name omdat het weinig training vereist en gemakkelijk kan worden geïntegreerd in bestaande programma’s.” Deze aanpak maakt het niet alleen een kosteneffectieve optie, maar ook een die relatief eenvoudig te implementeren is in diverse instellingen.
Geen effect op middelenmisbruik of recidive
Hoewel de studie van Van der Baan laat zien dat CBM niet direct leidde tot een vermindering van middelenmisbruik of recidive, biedt het desondanks belangrijke inzichten in hoe cognitieve processen kunnen worden aangepakt binnen de forensische jeugdzorg. Zijn werk benadrukt het belang van een geïntegreerde aanpak die zowel cognitieve als gedragsmatige aspecten van verslaving behandelt, wat uiteindelijk kan leiden tot effectievere interventies voor deze kwetsbare populatie.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Meediscussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013