“Gehechtheidsproblematiek en depressie versterken elkaar”

Forensisch orthopedagoog Dr. Anouk Spruit verhelderde in een recent interview met Blik op Hulp de complexiteit van gehechtheidsproblematiek en depressie bij kinderen. Spruit: “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat depressieve klachten en gehechtheidsproblematiek vaak samen voorkomen en dat onveilige gehechtheidsrelaties een belangrijke voorspeller zijn voor latere depressieve klachten”.

Deze interactie tussen gehechtheidsproblematiek en depressie kan een ingewikkeld web van problemen creëren waar kinderen, hun families en hulpverleners mee om moeten gaan: “Depressie kan het vermogen van een kind om gezonde relaties te vormen onder druk zetten, wat op zijn beurt de depressieve symptomen kan verergeren.”

Uitdagingen voor hulpverleners en leerkrachten

Het begrijpen van de complexiteit van deze interactie is essentieel voor zowel hulpverleners als leerkrachten. “Bij kinderen of jongeren met depressieve klachten is het vaak extra lastig voor opvoeders om op te merken dat het kind hen nodig heeft en te ‘lezen’ wat de behoefte is achter gedrag,” zegt Spruit.

Zij wijst er ook op dat depressieve klachten zich vaak uiten op subtiele manieren, zoals lichamelijke klachten of afwijzing van hulp, wat het voor zorgverleners en leerkrachten moeilijk maakt om de problemen tijdig te signaleren.

Ouderschap

Anouk Spruit benadrukt dat het begrip en de kennis over gehechtheidsproblematiek vaak ontbreken in opleidingen en dat dit gebrek aan voorbereiding het vermogen van professionals om adequaat te reageren kan ondermijnen. “Gehechtheid raakt de kern van ouderschap en opvoeding en hulpverleners vinden het daarom soms een erg spannend thema om aan te snijden, zeker als daar in opleidingen weinig aandacht voor is,” zegt ze.

Bij de behandeling van depressie en gehechtheidsproblematiek bij kinderen is de betrokkenheid van ouders en familie essentieel. “Het is enorm belangrijk om te erkennen dat het gaat om hun kind of het kind waar ze zorg voor dragen. Het voelt voor hen ontzettend machteloos om toe te kijken, terwijl het niet goed gaat met hun kind. Vaak voelt een kind die machteloosheid, waardoor het kind zich nog moeilijker durft open te stellen voor de ouder en een beroep te doen op hen”.

Begrip van complexiteit

Een goed begrip van de complexiteit van gehechtheidsproblematiek en depressie is volgens Spruit dan ook van enorm belang om ouders en kinderen goed te kunnen ondersteunen. “Dat omvat het herkennen van de functie van bepaalde gedragspatronen, het ondersteunen van ouders bij het vinden van de juiste woorden om te praten over wat er mis is gegaan en hen te helpen zichzelf te reguleren in tijden van stress. Aandacht voor wat de opvoeder nodig heeft om met een kalm brein naar het kind te kijken kan heel fijn zijn,” stelt ze.

Het begrijpen en aanpakken van de complexe interactie tussen gehechtheidsproblematiek en depressie bij kinderen is een uitdagende taak. Met de juiste kennis, voldoende begrip en zorgvuldige betrokkenheid, kunnen professionals helpen de impact van deze problemen op kinderen en hun gezinnen te verminderen.

Anouk gaat dieper in op deze materie tijdens het jaarlijks congres Hechtingsproblematiek op 21 september 2023 te Eindhoven.

Dr. Anouk Spruit is forensisch orthopedagoog en senior onderzoeker bij Basic Trust Haarlem. Zij is gepromoveerd op onderzoek naar het effect van sportinterventies op jeugddelinquentie en gedragsproblemen bij jongeren.

Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!