
Suïcidaliteit bij jongeren en studenten is een ernstig en complex probleem. Prof. Dr. Gwendolyn Portzky, die spreekt op het webinar over suïcidaliteit, deelt inzichten in Blik op Hulp over hoe hulpverleners en onderwijsprofessionals dit kunnen aanpakken.
Vroegtijdige Signalering
“Om te weten of een leerling/student mogelijk aan zelfdoding denkt, ga je in eerste instantie af op signalen van suïcidaliteit,” aldus Gwendolyn Portzky.
Deze signalen variëren in ernst en vorm. “Dreigingen die onmiddellijke aandacht vereisen, zijn dreigingen om zichzelf te verminken of te doden, het zoeken naar methoden voor zelfmoord en het praten of schrijven over de dood. Daarnaast zijn er waarschuwingssignalen die verder onderzoek vereisen, zoals hopeloosheid, woede of roekeloos gedrag, het zich terugtrekken uit het contact met naasten en sterke stemmingswisselingen.”
Preventieve maatregelen en interventies
Universele preventieprogramma’s in het onderwijs kunnen volgens Gwendolyn effectief zijn. “Bij universele preventieprogramma’s is het doel om zo vroeg mogelijk aan preventie te doen”, zegt zij. Hierbij wordt de nadruk gelegd op veerkracht en probleemoplossende vaardigheden. Vroegdetectie en -interventie zijn eveneens essentieel.
Betrokkenheid van familie
Gwendolyn Portzky benadrukt het belang van familie: “Aanmoedigen om ouders of andere familieleden op de hoogte te brengen en hen te betrekken is een belangrijk aandachtspunt. Volwassenen hebben echter ook vaak de neiging om de problemen van jongeren te minimaliseren,” zo luidt haar waarschuwing. Het herkennen en serieus nemen van signalen is daarom essentieel.
Rol van het onderwijs
Om bewustzijn te verhogen, adviseert Gwendolyn Portzky een breder preventiebeleid dat zich richt op mentale gezondheid, met trainingen voor docenten en ondersteuning door zorgprofessionals. “Samenwerking met de doelgroep en met verschillende actoren binnen onderwijsinstellingen is cruciaal voor goede preventie,” zegt Portzky, waarbij ze verwijst naar succesvolle samenwerkingen aan de Universiteit Gent.
Advies voor Hulpverleners en Leerkrachten
Leerkrachten spelen een cruciale rol in detectie, gespreksvoering en opvolging. Zij benadrukt: “Het is belangrijk deze signalen ernstig te nemen en niet te snel denken dat het ‘wel de leeftijd zal zijn’.”
Haar boodschap is helder: hulpverleners en onderwijsprofessionals moeten waakzaam zijn, goed luisteren, en actie ondernemen wanneer nodig om jongeren en studenten te ondersteunen.
Op het webinar over suïcidaliteit op 30 mei 2024 spreekt Gwendolyn Portzky over preventieprogramma’s gericht op jongeren in het hoger onderwijs.

Gwendolyn Portzky is Hoofddocent Medische Psychologie aan de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Gent. Zij is directeur van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP), welke de officiële partnerorganisatie is van de Vlaamse Overheid voor de preventie van zelfdoding. Ze is klinisch psychologe, doctor in de Medische Wetenschappen en cognitieve gedragstherapeut. Voor haar klinisch werk is zij verbonden aan de Universitaire Dienst Psychiatrie vh UZ Gent en werkt zij vooral met suïcidale patiënten, patiënten met depressie, burn-out en/of eetstoornissen.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep