Stigma kan impact psychische aandoening verergeren
On 16/03/2020 by Redactie StandardStigma kan de impact van een psychische aandoening verergeren. Dat is de stelling van Prof. Dr. Jan Derksen, die later dit jaar spreekt op het congres over psychiatrie in de samenleving. Als mediapartner van het congres interviewde Blik op Hulp hem alvast over zijn bijdrage.
Etikettenregen
“Je ziet steeds meer dat mensen die in de geestelijke gezondheidszorg het helemaal zat zijn dat beleidsmakers en zorgverzekeraars zich bemoeien met de inhoud van het werk”, legt Derksen uit. “We worden steeds vaker gedwongen om DSM-etiketten te plakken om behandelmogelijkheden voor een patiënt te ontsluiten die anders niet vergoed zouden worden. Het gevaarlijke daaraan is dat we steeds minder bezig kunnen zijn met essentiële vragen, zoals wat we vanuit ons vak gezien verstaan onder ziekte en stoornis”.
Classificaties
Op het congres zal Derksen spreken over wat hij noemt ‘de etikettenregen’. Maar wat bedoelt hij daar dan precies mee? Derksen: “Ik doel daarmee op de talloze psychopathologische classificaties die tegenwoordig vanwege de DSM worden geplakt. Meer dan driehonderd zijn er beschikbaar en er wordt royaal gebruik van gemaakt. Maar vaak vergeten we dat de DSM alleen classificeert. De DSM biedt labels voor de buitenkant van aandoeningen en zegt niet of veel te weinig over de binnenkant. Over de diepere psychologische processen en patronen zeggen ze weinig tot niets”.
Stigma
Het is volgens Derksen echter niet alleen zo dat classificaties weinig zeggen over de dynamiek van de problemen die mensen ervaren. “Het feit dat DSM-classificaties slechts classificaties zijn, maakt de etiketten leeg. Maar ze gaan wel functioneren als een stigma. Het wordt een soort aanvulling vanuit de psychopathologie op de identiteit. Hoe vaak hoor je mensen niet in de eerste paar zinnen nadat je ze hebt leren kennen niet zeggen ‘Ik heb ADHD’, ‘Ik heb autisme’, of erger nog: ‘Ik BEN borderline’. Maar een DSM classificatie is eigenlijk niets meer en niets minder dan bijvoorbeeld een kaartje voor een uitvoering in de schouwburg. Het enige dat ik gemeenschappelijk heb met al die andere mensen in de schouwburg is dat kaartje. Niet meer en niet minder, dat is dan het enige dat mensen met elkaar overeen hebben”
Ziekmakend proces
Dat we op deze manier mensen ertoe brengen zich zo te vereenzelvigen met een etiket, dat is geen gezondmakend proces maar een ziekmakend proces! Daarbij klopt het ook niet. ADHD is geen ding. Net zo min als autisme en borderline. Je kunt hooguit zeggen dat iemand bovengemiddeld voldoet aan de criteria die we descriptief hebben opgesteld voor een aandoening. Gezondheid bevorderen betekent sterkte en kwetsbare kanten bij de patiënt helpen identificeren en de sterkte kanten mee laten helpen de zwakke kanten te versterken. Daar helpt de labelplakkerij bepaald niet bij”.
In zijn bijdrage aan het congres over psychiatrie in de samenleving zal hij uitvoerig stilstaan bij zijn zienswijze én wat die betekent voor professionals in de praktijk van alledag.
[team title=”Prof. Dr. Jan Derksen” subtitle=”” url=”” image=”https://blikophulp.nl/wp-content/uploads/2019/05/Jan-Derksen.jpg”]Jan Derksen is emeritus hoogleraar Klinische Psychologie en praktiserend klinisch psycholoog. Hij is opgeleid in de psychoanalyse en in de cognitieve gedragstherapie. Behalve psychologie studeerde hij sociologie, journalistiek, filosofie en rondde een master af in de psychofarmacologie. Hij was en is actief op het terrein van persoonlijkheid en persoonlijkheidsstoornissen, van psychologische tests, van cognitieve en emotionele intelligentie. Jan is gespecialiseerd in kortdurende psychodynamische psychotherapie en werkt 41 jaar in de eerstelijnsgezondheidszorg. Hij publiceerde een veertigtal boeken waaronder recentelijk een boek over preventie van psychische aandoeningen en meer dan 200 artikelen. [/team]
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013