In de afgelopen tien jaar is vanuit beleidsmakers en politiek veel belangstelling voor psychosociale problematiek bij kinderen en opvoedproblematiek bij ouders. Hierdoor is er een grote toename geweest van opvoedingsondersteunende programma’s, waarvan het uit Australië overgewaaide Triple P het bekendst is. UMCG-onderzoeker Edwin Spijkers vergeleek dit programma met het reguliere aanbod.
Opvoedstress
In het eerste deel van zijn proefschrift richt Spijkers zich op de relatie tussen de opvoeding door ouders en het gedrag van kinderen. Uit zijn onderzoek blijkt dat er een verband bestaat tussen wonen in achterstandsgebieden en opvoedstress. Hiervoor heeft hij woongebieden opgesplitst in de categorieën “welvarend”, “gemiddeld” en “achterstand”. Deze opdeling heeft hij gebaseerd op de sociaaleconomische status per gebied. Ouders die in een achterstandsgebied wonen, rapporteerden vaker opvoedstress dan ouders die in de welvarende gebieden wonen. Dit is deels toe te schrijven aan probleemgedrag van het kind en de ouderlijke zorgen over de gedrags- en emotionele ontwikkeling van het kind.
Ook blijken problemen van ouders, zoals bijvoorbeeld symptomen van angst, stress en depressie, van invloed te zijn op het gedrag van kinderen, deels via ouderlijke zorgen over het gedrag en de emotionele ontwikkeling van het kind. Hierbij bestaat er vooral een verband tussen symptomen van stress bij de ouders en de psychosociale problemen van het kind. Het verband tussen symptomen van angst en depressie bij ouders en de psychosociale problemen van het kind valt weg, als de ouderlijke zorgen meegenomen worden in de relatie.
Primary Care Triple P
Spijkers zette tevens een vergelijkend onderzoek op om de effectiviteit van het Positief Pedagogisch Programma niveau 3 (Primary Care Triple P, PCTP) vast te stellen. Hiervoor nodigde hij 81 ouders van kinderen met milde psychosociale problemen uit, die opgesplitst werden in een groep die Primary Care Triple P ontving en een controlegroep die de reguliere zorg ontving. Zowel in de groep die opvoedondersteuning door middel van Primary Care Triple P kreeg als in de controlegroep, was een verbetering in de psychosociale problemen van de kinderen te zien. Hoewel de groep die Primary Care Triple P ontving een lichte verbetering in de psychosociale problemen van kinderen liet zien vergeleken met de groep die de reguliere zorg ontving, waren deze verschillen niet significant. Er kan dus op basis van deze gegevens niet geconcludeerd worden dat Primary Care Triple P effectiever is dan de reguliere zorg die door de JGZ geboden wordt.
Primary Care Triple P toch blijven gebruiken
Spijkers merkt op dat Primary Care Triple P toch voordelen kan hebben: het heeft geen negatieve effecten en het is een korte en gestandaardiseerde interventie, die goed aansluit bij de competenties van zorgverleners binnen de Jeugdgezondheidszorg. Spijkers beveelt wel aan om Primary Care Triple P meer aan te passen aan de behoefte aan ondersteuning van ouders. Bovendien moet er meer inzicht komen in de kosten van implementatie van de interventie in vergelijking met de reguliere zorg.
DASS voor preventieve zorg betrouwbaar
Naast zijn studie naar Primary Care Triple P, onderzocht Spijkers ook de Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS), een instrument om internaliserende problemen bij ouders en volwassenen in het algemeen te verifiëren. De onderzoeker concludeert dat dit instrument betrouwbaar is om, wanneer er aanleiding voor is, in de preventieve zorg voor ouders en kinderen gebruikt te kunnen worden voor het inventariseren van internaliserende problemen bij ouders.
Edwin Spijkers (1972) studeerde Sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn promotieonderzoek voerde hij uit bij de afdeling Gezondheidswetenschappen van het UMCG, in het onderzoeksprogramma Public Health Research van Onderzoeksinstituut SHARE. Het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw. Spijkers werkt als docent aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit onderzoek? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
