Verslaving behandelen met de computer
On 07/12/2015 by Redactie StandardJongeren die sterk beloningsgevoelig zijn en hun aandacht in een computerexperiment sterker richten op verslavende middelen lijken een groter risico te lopen om een middelenverslaving te ontwikkelen. De bestaande behandelingen tegen verslaving zouden mogelijk kunnen worden uitgebreid met een oefening op de computer die gericht is op het hertrainen van automatische processen in de hersenen. Dat concludeert Madelon van Hemel in haar proefschrift waarop zij 10 december promoveert.
Wat maakt dat jonge mensen meer kans hebben om problematisch middelengebruik te ontwikkelen, en welke cognitieve processen liggen daaraan ten grondslag? Deze vragen waren het startpunt voor Van Hemels onderzoek. Zij voerde hiervoor verschillende experimentele studies uit.
Beloningsgevoeligheid
Allereerst keek Van Hemel naar een eventuele relatie tussen beloningsgevoeligheid en middelengebruik onder jongeren. ‘Ik wilde weten of een verhoogde drang naar alcohol en drugs mogelijk begint met een verhoogde drang naar beloning, omdat verslavende middelen werken op het beloningssysteem in de hersenen.’ Zij liet daarvoor 750 jongeren van rond de 16 jaar een computertaak verrichten waarbij ze moesten reageren op afbeeldingen die een mogelijke beloning konden voorspellen. Jongeren die meer alcohol, tabak en cannabis gebruikten reageerden sneller op afbeeldingen die een hoge kans op een beloning voorspelden: hun aandacht werd automatisch meer getrokken naar die afbeeldingen. Deze zogenaamde automatische aandacht voor beloning bleek voorspellend voor de mate van harddrugsgebruik van de onderzochte jongeren. Ook in een studie waarbij de beloningsgevoeligheid werd gemeten middels een vragenlijst bleken sterk beloningsgevoelige jongeren meer alcohol te drinken. ‘Het lijkt er dus op dat beloningsgevoeligheid inderdaad een rol speelt bij de ontwikkeling van middelengebruik’, zegt Van Hemel.
Automatische aandacht
Vervolgens onderzocht Van Hemel de rol van automatische aandacht bij het gebruik alcohol en drugs. ‘We zagen dat jongeren die hun aandacht automatisch langer lieten ‘hangen’ bij alcoholplaatjes op de computer een hoger alcoholgebruik hadden. Dit was met name het geval onder jongeren die moeite hadden om hun aandacht onder controle te houden.’ Jongeren die in behandeling waren gegaan voor een verslaving hadden een hele sterke automatische aandacht (‘aandachtbias’) voor het middel waaraan ze verslaafd waren, gerelateerd aan de ernst van de verslaving. De automatische aandacht was zowel sterk voor jongeren met een relatief sterke als een zwakke aandachtcontrole. Van Hemel: ‘Het zou kunnen zijn dat voor het begin van middelengebruik dit gebruik nog onder controle gehouden kan worden door bewuste controle, maar dat bij misbruik de automatische processen al zo sterk zijn geworden dat de bewuste controle dit gewoonweg niet meer in bedwang kan houden.’
Huidige behandelingen uitbreiden
Een half jaar nadat de jongeren waren gestart met een verslavingsbehandeling was er geen significante daling opgetreden in gebruik, noch in de ernst van de verslaving, noch in automatische aandacht. Op basis van haar onderzoek ziet Van Hemel mogelijkheden om de bestaande behandelingen uit te breiden. ‘Reguliere behandelingen richten zich doorgaans op gedragsverandering terwijl juist de automatische processen – waar je dus bewust eigenlijk geen invloed op hebt – een grote rol lijken te spelen. Een behandeling zou mogelijk kunnen worden uitgebreid met een oefening op de computer die gericht is op het hertrainen van deze automatische processen in de hersenen.
Interessant artikel? Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Discussieer mee over dit bericht in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013