Blik op Hulp interviewde Rieky Seine, die coördinator Jonge Mantelzorgers is bij JMZ-pro. “Jonge mantelzorgers” is een parapluterm die dient als een overkoepelende benaming voor verschillende groepen kinderen en jongeren die opgroeien met een zorgsituatie in hun directe omgeving. “Het is niet de bedoeling dat mensen het ervaren als een stigmatiserend label. De termen zijn bedoeld om herkenning en erkenning te bevorderen,” legt Seine uit.
1 op 4 jonge mantelzorger
“Jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren tot en met 24 jaar die opgroeien met een gezinslid dat ziek is of een beperking heeft,” legt Rieky uit. Volgens de statistieken van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is ongeveer één op de vier kinderen en jongeren in Nederland een jonge mantelzorger.
“Jonge mantelzorgers” is een parapluterm die dient als een overkoepelende benaming voor verschillende groepen kinderen en jongeren die opgroeien met een zorgsituatie in hun directe omgeving. “Het is niet de bedoeling dat mensen het ervaren als een stigmatiserend label. De termen zijn bedoeld om herkenning en erkenning te bevorderen,” legt Seine uit.
Uitdagingen voor jonge mantelzorgers
Jonge mantelzorgers kunnen te maken krijgen met verantwoordelijkheden die verder gaan dan hun leeftijd zou suggereren. Huishoudelijke taken, emotionele steun, persoonlijke verzorging en een groot verantwoordelijkheidsgevoel zijn enkele van de uitdagingen die ze ervaren. Daarnaast kunnen hun school, studie en werk worden beïnvloed, en ze kunnen problemen ervaren met vrienden en vrije tijd.
Volgens onderzoek van het SCP over opgroeien met een ziek gezinslid, hebben jonge mantelzorgers ook te maken met een scala aan mogelijke sociaal-emotionele problemen en fysieke klachten, van stress en depressieve gevoelens tot overbelasting en vermoeidheid.
Positieve aspecten van jonge mantelzorg
Ondanks de vele uitdagingen zijn er ook positieve aspecten aan het zijn van een jonge mantelzorger. “Iets positief verwezenlijken door bij te dragen aan steun. Erkenning daarvan geeft meer positief zelfbeeld,” legt Seine uit. Daarnaast kunnen jonge mantelzorgers praktische en sociale vaardigheden ontwikkelen, een groter verantwoordelijkheidsgevoel en zelfstandigheid verwerven, en veerkracht ontwikkelen.
Signalering en bespreken van problemen van jonge mantelzorgers
Een van de uitdagingen bij het helpen van jonge mantelzorgers is het herkennen en bespreken van hun problemen. “Jonge mantelzorgers herkennen zich niet in de term ‘jonge mantelzorg’. Als de ziekte of beperking van de naaste altijd, of van jongs af aan heeft bestaan dan weten zij niet beter en is hun situatie voor hen normaal,” zegt Seine. Dit, samen met het feit dat volwassenen niet altijd bekend zijn met het concept van jonge mantelzorg, maakt het signaleren moeilijker.
De rol van familie en sociaal netwerk
Seine benadrukt het belang van het betrekken van de familie en het sociale netwerk bij ondersteunings- of hulpverleningstrajecten. Ze pleit ervoor dat zij op de hoogte zijn van de impact van jong mantelzorgen, en dat zij blijven praten over de situatie, een luisterend oor bieden en erkenning geven aan het kind dat jonge mantelzorger is.
Advies voor professionals
Professionals hebben een cruciale rol te spelen bij het ondersteunen van jonge mantelzorgers.
Rieky beveelt dan ook aan dat professionals de jonge mantelzorger allereerst herkennen en erkennen. Daarnaast adviseert ze om een constructieve relatie op te bouwen met deze kwetsbare jonge mensen en bovendien niet te proberen te ‘lossen’ of overnemen. Ook goed informeren en naar de juiste plekken doorverwijzen zijn belangrijke taken voor hulpverleners: “Het allerbelangrijkste is het luisterend oor en de erkenning voor de situatie waarin deze jongeren zich bevinden. Zij zijn meer dan alleen een mantelzorger; ze zijn ook nog steeds kinderen en jongeren die hun eigen leven willen leiden.”
Rieky Seine is een ervaren jeugdzorgprofessional. Zij was een van de sprekers tijdens het congres Kinderen in de ouderrol dat plaatsvond op 15 juli j.l. in Jaarbeurs Utrecht.
De online uitvoering van dit succesvolle congres is nog te volgen tot en met 30 augustus 2023.
Rieky Seine studeerde SPH gevolgd door de master Jeugdzorg. Zij werkt als coördinator bij JMZ Pro. Deze organisatie zet zich in voor jonge mantelzorgers, hun gezinnen en de professionals die hen ondersteunen. Dit doen zij vooral samen met jonge mantelzorgers.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
