Foto: Léo Parpais (CC BY 2.0)
Meisjes met autisme worden vaak niet herkend omdat zij in de regel over betrekkelijk goede sociale vaardigheden beschikken. Autisme uit zich bij meisjes dan ook anders dan bij jongens. Onderzoek naar dit verschijnsel is onlangs door psycholoog Prof. Dr. Carolien Rieffe en haar collega’s in het Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme gepubliceerd.
Meisjes met autisme
Carolien Rieffe: “Meisjes met autisme begrijpen sociale regels beter dan jongens”.
Over meisjes met autisme is nog niet zo veel bekend. Wat wel bekend is over autisme, is vooral gebaseerd op onderzoek onder jongens en mannen. ‘Dat is problematisch’, zegt de Leidse hoogleraar Ontwikkelingspsychologie Rieffe: ‘Als we het klinische beeld voor jongens met autisme als standaard hanteren, bestaat er een grote kans dat autisme bij meisjes niet herkend wordt.’ Om daar verandering in te brengen, onderzochten zij en haar collega’s hoe kenmerken van autisme bij meisjes tot uitdrukking komen.
Tieners onderzoeken
De wetenschappers maakten een analyse van het gedrag van 68 tieners, met en zonder autisme, zowel meisjes als jongens. Bij de test deed de onderzoekster alsof haar vinger tussen de ringband van een ordner kwam: ‘Au, dat doet pijn’, riep ze uit, daarbij haar hand heen en weer schuddend. Twee mede-onderzoekers bekeken na afloop de videobanden om te beoordelen hoe empathisch de deelnemers hadden gereageerd.
Meevoelen of probleem oplossen
Meisjes, ongeacht of zij autisme hebben of niet, reageerden empathischer dan jongens. Rieffe licht toe: ‘Tussen de deelnemers met en zonder autisme vinden we geen verschillen. Maar we zien wel wel een kwalitatief verschil tussen meisjes en jongens. De meisjes reageerden vaker op de emotie van de testleider: ‘Gaat het?’ Terwijl de jongens zich vaker richtten op een oplossing voor het probleem: ‘Kijk, dat moet je zo doen, dan komt je vinger er niet tussen’.
Liefdesverdriet
Rieffe stelt bovendien dat het meevoelen met de emotie van de ander voor zowel jongens als meisjes met autisme geen probleem is. Op basis van eerder onderzoek toonde zij immers al aan dat kinderen met autisme wel degelijk empatisch kunnen zijn. Waarom de andere persoon zich echter zo voelt, dát begrip ontbreekt vaak bij zowel jongens als meisjes met autisme. Dat is de reden waarom het voor deze jeugdigen met autisme moeilijker is om empathisch te reageren op zaken als liefdesverdriet of conflictsituaties met ouders of leeftijdsgenoten. Bij uitstek dus thema’s waarover jonge mensen vaak met elkaar in gesprek zijn.
Focussen op de hulpvraag
Wat betekenen de uitkomsten van het onderzoek nu in de praktijk voor de hulpverlener, leerkracht of begeleider? Volgens Rieffe en haar mede-onderzoekers is het voor meisjes met autisme een belangrijk voordeel dat zij veel sociale regels goed snappen. Behandelaars moeten zich hierdoor echter geen rad voor ogen laten draaien. Het feit dat meisjes met autisme die sociale regels begrijpen, wijst immers niet automatisch op een sterk inlevingsvermogen of de vaardigheid om daadwerkelijk goede sociale relaties en vriendschappen aan te gaan. Komen deze meisjes dan alsnog in een sociaal isolement? Rieffe: ‘Het is belangrijk om bij meisjes met autisme goed te kijken naar hún specifieke hulpvraag. Die vergt mogelijk een andere aanpak en strategie dan voor jongens met autisme’.
Interessant artikel? Meld je dan aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets.
Wil je mee discussiëren? Dat kan in onze LinkedIn-groep.
