![](https://blikophulp.nl/wp-content/uploads/2024/06/Banner-cursus-hechting-BoH-1024x160.jpg)
![terugval depressie antidepressiva, PCT, M-CT](https://i0.wp.com/blikophulp.nl/wp-content/uploads/2019/03/iStockdepressie.jpg?resize=1170%2C600&ssl=1)
Terugvalpreventie depressie: effectief en kosteneffectief
On 20/03/2019 by Redactie StandardNadat mensen hersteld zijn van een depressie, vallen ze vaak terug. Daarom deed Nicola Klein promotieonderzoek naar hiaten in de kennis over terugvalpreventie bij depressie. Ze onderzocht zowel de klinische effectiviteit als de kosteneffectiviteit van verschillende interventies. Haar belangrijkste conclusie: de combinatie van antidepressiva en Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) beschermt beter tegen terugval dan antidepressiva alleen.
Als mensen absoluut willen of genoodzaakt zijn om af te bouwen met antidepressiva, suggereren de resultaten dat dit kan onder begeleiding van PCT, al gaat dat gepaard met extra kosten. Belangrijk is dat afbouw goed wordt begeleid en in een stabiele levensfase plaatsvindt.
Instrument om risico in te schatten
In Nederland krijgt bijna twintig procent van de volwassen mensen een depressie. Nadat deze mensen hersteld zijn, vallen ze vaak terug, maar er zijn geen instrumenten die het risico op terugval inschatten op individueel niveau. Bij lichamelijke ziektebeelden is dat bijvoorbeeld wel heel gebruikelijk. Daarom ontwikkelde Klein een praktisch toepasbaar instrument. Het is gebaseerd op voorspellers van terugval, zoals bijvoorbeeld het aantal voorgaande depressieve periodes en residuele depressieve klachten. Klein: “Hoewel het instrument in staat was om de deelnemers onder te verdelen in betekenisvolle risicocategorieën, was de overkoepelende prestatie van het model niet goed genoeg om het instrument te implementeren in de klinische praktijk”.
Overtuigingen
Het onderzoek was daarnaast gericht op het verband tussen de overtuigingen die mensen hebben over de oorzaak van depressie, hun herstel en het gebruik van antidepressiva. Klein: “De ene persoon wijt een depressie bijvoorbeeld aan biologische factoren. Een ander gelooft meer in stressvolle levensgebeurtenissen als oorzaak van depressie. Daarnaast zijn er verschillende overtuigingen over wat heeft geholpen tijdens herstel. Wij wilden weten of er een link te leggen was tussen die overtuigingen en medicatietrouw, dosering en succesvol afbouwen van antidepressiva. In tegenstelling tot de huidige literatuur, waarin specifieke overtuigingen een rol lijken te spelen bij antidepressivagebruik, konden wij deze link niet aantoonbaar maken. Meer studies zijn nodig naar factoren die antidepressivagebruik voorspellen, inclusief het afbouwen van antidepressiva en wie in staat is om af te bouwen zonder terugval”.
Strategieën
In de voorbije tientallen jaren zijn er strategieën ontwikkeld die effectief zijn in de preventie van terugval na een depressie. De onderzoekers zochten uit in hoeverre een van de meest actuele behandelingsvormen – Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) – een alternatief kan zijn voor antidepressiva. Ook zochten zij een antwoord op de vraag of de combinatie van PCT en antidepressiva zorgt voor extra bescherming. Klein: “Gedurende twee jaar werden 289 mensen gevolgd. Zij hadden minimaal twee depressies achter de rug en gebruikten een antidepressivum. Op basis van toeval werden zij ingedeeld in drie groepen: PCT en antidepressiva, alleen antidepressiva en PCT terwijl werd afgebouwd met antidepressiva. Het toevoegen van PCT aan antidepressiva zorgde voor een relatieve risicoreductie van depressieve terugval van 41% over 24 maanden vergeleken met antidepressiva alleen. Voortzetten van antidepressiva bleek geen betere resultaten te geven dan PCT terwijl werd afgebouwd met antidepressiva”.
Therapie via internet
Daarnaast werd in mensen die hersteld waren van meerdere depressies die al dan niet antidepressiva gebruikten onderzocht wat het effect is van Mobiele Cognitieve Therapie (M-CT). Dat is PCT, maar dan aangeboden via internet met minimale therapeutondersteuning op depressieve terugval. Klein concludeert dat M-CT niet beschermt tegen terugval gedurende 24 maanden en suggereert dat meer therapeutondersteuning voor betere resultaten zou kunnen zorgen.
Kosteneffectiviteit
Depressie gaat gepaard met zeer hoge kosten. Dus om beleidsmedewerkers te informeren werd er ook gekeken naar kosteneffectiviteit. Wat zijn de effecten van specifieke interventies in verhouding tot hun kosten? “De combinatie antidepressiva en PCT bleek niet alleen effectief, maar ook kosteneffectief te zijn in vergelijking met antidepressiva alleen”, legt Klein uit. “Implementatie van deze combinatie in het Nederlandse zorgsysteem, resulteert naar schatting in een kostenreductie van 95 miljoen euro. Het alleen voortzetten van antidepressiva bleek kosteneffectief vergeleken met het afbouwen van antidepressiva met PCT. Die methode levert een geschatte kostenreductie op van 83 miljoen euro. De internetvariant M-CT bleek klinisch- noch kosteneffectief”. Uit ander onderzoek bleek eerder dat internettherapie bij depressies niet effectief zijn op de lange termijn.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep. Boeken over dit thema vind je op onze bronnen-pagina.