Terugvalpreventie depressie: effectief en kosteneffectief
On 20/03/2019 by Redactie StandardNadat mensen hersteld zijn van een depressie, vallen ze vaak terug. Daarom deed Nicola Klein promotieonderzoek naar hiaten in de kennis over terugvalpreventie bij depressie. Ze onderzocht zowel de klinische effectiviteit als de kosteneffectiviteit van verschillende interventies. Haar belangrijkste conclusie: de combinatie van antidepressiva en Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) beschermt beter tegen terugval dan antidepressiva alleen.
Als mensen absoluut willen of genoodzaakt zijn om af te bouwen met antidepressiva, suggereren de resultaten dat dit kan onder begeleiding van PCT, al gaat dat gepaard met extra kosten. Belangrijk is dat afbouw goed wordt begeleid en in een stabiele levensfase plaatsvindt.
Instrument om risico in te schatten
In Nederland krijgt bijna twintig procent van de volwassen mensen een depressie. Nadat deze mensen hersteld zijn, vallen ze vaak terug, maar er zijn geen instrumenten die het risico op terugval inschatten op individueel niveau. Bij lichamelijke ziektebeelden is dat bijvoorbeeld wel heel gebruikelijk. Daarom ontwikkelde Klein een praktisch toepasbaar instrument. Het is gebaseerd op voorspellers van terugval, zoals bijvoorbeeld het aantal voorgaande depressieve periodes en residuele depressieve klachten. Klein: “Hoewel het instrument in staat was om de deelnemers onder te verdelen in betekenisvolle risicocategorieën, was de overkoepelende prestatie van het model niet goed genoeg om het instrument te implementeren in de klinische praktijk”.
Overtuigingen
Het onderzoek was daarnaast gericht op het verband tussen de overtuigingen die mensen hebben over de oorzaak van depressie, hun herstel en het gebruik van antidepressiva. Klein: “De ene persoon wijt een depressie bijvoorbeeld aan biologische factoren. Een ander gelooft meer in stressvolle levensgebeurtenissen als oorzaak van depressie. Daarnaast zijn er verschillende overtuigingen over wat heeft geholpen tijdens herstel. Wij wilden weten of er een link te leggen was tussen die overtuigingen en medicatietrouw, dosering en succesvol afbouwen van antidepressiva. In tegenstelling tot de huidige literatuur, waarin specifieke overtuigingen een rol lijken te spelen bij antidepressivagebruik, konden wij deze link niet aantoonbaar maken. Meer studies zijn nodig naar factoren die antidepressivagebruik voorspellen, inclusief het afbouwen van antidepressiva en wie in staat is om af te bouwen zonder terugval”.
Strategieën
In de voorbije tientallen jaren zijn er strategieën ontwikkeld die effectief zijn in de preventie van terugval na een depressie. De onderzoekers zochten uit in hoeverre een van de meest actuele behandelingsvormen – Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) – een alternatief kan zijn voor antidepressiva. Ook zochten zij een antwoord op de vraag of de combinatie van PCT en antidepressiva zorgt voor extra bescherming. Klein: “Gedurende twee jaar werden 289 mensen gevolgd. Zij hadden minimaal twee depressies achter de rug en gebruikten een antidepressivum. Op basis van toeval werden zij ingedeeld in drie groepen: PCT en antidepressiva, alleen antidepressiva en PCT terwijl werd afgebouwd met antidepressiva. Het toevoegen van PCT aan antidepressiva zorgde voor een relatieve risicoreductie van depressieve terugval van 41% over 24 maanden vergeleken met antidepressiva alleen. Voortzetten van antidepressiva bleek geen betere resultaten te geven dan PCT terwijl werd afgebouwd met antidepressiva”.
Therapie via internet
Daarnaast werd in mensen die hersteld waren van meerdere depressies die al dan niet antidepressiva gebruikten onderzocht wat het effect is van Mobiele Cognitieve Therapie (M-CT). Dat is PCT, maar dan aangeboden via internet met minimale therapeutondersteuning op depressieve terugval. Klein concludeert dat M-CT niet beschermt tegen terugval gedurende 24 maanden en suggereert dat meer therapeutondersteuning voor betere resultaten zou kunnen zorgen.
Kosteneffectiviteit
Depressie gaat gepaard met zeer hoge kosten. Dus om beleidsmedewerkers te informeren werd er ook gekeken naar kosteneffectiviteit. Wat zijn de effecten van specifieke interventies in verhouding tot hun kosten? “De combinatie antidepressiva en PCT bleek niet alleen effectief, maar ook kosteneffectief te zijn in vergelijking met antidepressiva alleen”, legt Klein uit. “Implementatie van deze combinatie in het Nederlandse zorgsysteem, resulteert naar schatting in een kostenreductie van 95 miljoen euro. Het alleen voortzetten van antidepressiva bleek kosteneffectief vergeleken met het afbouwen van antidepressiva met PCT. Die methode levert een geschatte kostenreductie op van 83 miljoen euro. De internetvariant M-CT bleek klinisch- noch kosteneffectief”. Uit ander onderzoek bleek eerder dat internettherapie bij depressies niet effectief zijn op de lange termijn.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep. Boeken over dit thema vind je op onze bronnen-pagina.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013