Emotionele mishandeling sterk gerelateerd aan posttraumatische stressklachten

Kinderen en jongeren die het slachtoffer zijn van emotionele mishandeling door hun ouders, melden vaak ernstige posttraumatische stressklachten. Die klachten zijn gemiddeld genomen zelfs ernstiger dan na bijvoorbeeld fysieke mishandeling. Dat blijkt uit onderzoek door psychologen van de Universiteit Leiden.

Woorden

De meeste mensen zijn opgegroeid in een veilig en warm gezin. Voor zo’n 25 procent van de Nederlandse kinderen geldt dat echter niet. Zij geven aan op de één of andere manier mishandeld te zijn. Dat kan bijvoorbeeld gaan om seksueel misbruik, fysieke mishandeling of verwaarlozing, maar ook om emotionele mishandeling. In dat laatste geval worden kinderen thuis mishandeld, maar dan met woorden in plaats van klappen. Ze worden bijvoorbeeld uitgescholden of gekleineerd.

Verschil in traumatische klachten

Onderzoekers van de Universiteit Leiden en de GGZ-instelling Rivierduinen onderzochten of de ernst van de posttraumatische klachten bij jongeren afhankelijk is van de mate van mishandeling die ze hebben meegemaakt. Uit het onderzoek blijkt dat kinderen en jongeren die het slachtoffer zijn van emotionele kindermishandeling, in de regel de ernstigste posttraumatische stress klachten melden. Die klachten zijn dus sterker dan bij slachtoffers van andere typen mishandeling, zoals bijvoorbeeld fysieke mishandeling en verwaarlozing.

Ander trauma

Dat bleek ook te gelden voor jongeren die zich met een heel ander trauma aanmeldden. “Zo kan een kind bijvoorbeeld komen voor een traumabehandeling na een auto-ongeluk, maar kan de emotionele mishandeling die thuis gaande is een grote rol spelen in de ernst van de traumaklachten”, zegt hoogleraar Bernet Elzinga, hoofdonderzoeker van de studie.

Traumabehandeling

De onderzoekers kwamen tot deze conclusie na onderzoek onder 287 jongeren die zich voor een traumabehandeling hadden aangemeld bij de ggz-instelling. De jongeren waren gemiddeld zo’n 15 à 16 jaar oud. Zij vulden aan het begin van de behandeling een vragenlijst in waarin ze onder meer meldden of, en zo ja wat voor soort trauma en mishandeling zij hebben ervaren. Daarnaast beantwoordden ze vragen over hun psychische klachten, waaronder posttraumatische stressklachten. Iets minder dan de helft van deze jongeren beantwoordde zes en twaalf maanden later nog een keer deze vragenlijst om te meten of de behandeling aanslaat.

Consequent meer klachten

‘Hieruit bleek dat de posttraumatische stressklachten inderdaad afnamen door de behandeling,’ zegt Chris Hoeboer, psycholoog en één van de onderzoekers. ‘Dat geldt ook voor de jongeren die emotioneel zijn mishandeld. Tegelijkertijd bleek wel dat deze laatste groep consequent meer traumaklachten rapporteerde dan kinderen met andersoortige mishandelingen, ook na behandeling.’

Goed uitvragen

De onderzoekers hopen dat er met dit onderzoek meer aandacht komt voor kinderen die te maken hebben met emotionele mishandeling, een groep die enigszins onderbelicht blijft in vergelijking met slachtoffers van bijvoorbeeld fysieke of seksuele mishandeling. ‘Het is belangrijk dat behandelaars de kinderen goed uitvragen over hun thuissituatie en dat ouders meer betrokken worden bij de behandeling en voorzien worden van goede informatie.’

Ouders helpen

Daarbij moeten we volgens de onderzoekers goed beseffen dat de ouders of verzorgers van emotioneel mishandelde kinderen lang niet altijd het slechtste voorhebben met hun kind. In veel gevallen hebben deze ouders zelf ook problemen, en hebben ze geen idee hoe groot de impact van kwetsende opmerkingen kan zijn. Wil je kindermishandeling voorkomen, dan zal je ouders hier dus goed over moeten voorlichten en helpen om beter om te gaan met hun eigen onmacht en onvermogen. Hoeboer: ‘Soms is het goed als niet alleen het kind in therapie gaat, maar ook de ouders.’

Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!

Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.