
Het congres over kinderen in de ouderrol staat volledig in het teken van parentificatie. Ard Nieuwenbroek spreekt op dit congres. Als mediapartner van het congres interviewde Blik op Hulp hem over dit onderwerp.
Parentificatie
Parentificatie is een complex fenomeen dat diepgaande gevolgen kan hebben voor een individu op latere leeftijd. Het is volgens Ard Nieuwenbroek dan ook essentieel dat hulpverleners en leerkrachten dit begrijpen, herkennen en de nodige stappen ondernemen om ondersteuning te bieden.
“Parentificatie treedt op wanneer kinderen de verantwoordelijkheid op zich nemen om voor hun ouders te zorgen, in plaats van andersom”, legt Ard uit. “Dat kan resulteren in een kind dat opgroeit zonder zijn of haar eigen behoeften erkend te zien, met potentieel destructieve gevolgen in hun volwassen leven.”
Wegcijferen
Geparentificeerde volwassenen hebben vaak de neiging zichzelf weg te cijferen of op te offeren in de hoop erkenning te krijgen die ze van hun ouders niet hebben gekregen. Ard Nieuwenbroek: “Zulk gedrag kan resulteren in het ontwikkelen van een ‘vals zelf’, dat wordt aangedreven door de vraag: ‘Wat vindt de ander van mij?'”
Het signaleren en bespreken van problemen in relatie tot parentificatie kan lastig zijn. Geparentificeerde individuen lijken vaak oppervlakkig gezien ideale mensen om mee om te gaan. Ze gedragen zich uiterst sociaal en zijn loyaal aan hun ouders. Deze loyaliteit kan het echter moeilijk maken om niet passende gedragspatronen van ouders te erkennen en bespreken.
Ervaringskennis en scholing
Nieuwenbroek put niet alleen uit zijn academische kennis, maar ook zijn eigen levenservaring: “Mijn eigen ervaring als geparentificeerd kind en mijn professionele opleiding hebben me waardevolle inzichten gegeven in deze kwestie. Met mijn contextuele scholing, kennis en persoonlijke ervaring ben ik in staat om een constructieve en verhelderende bijdrage te leveren aan een betere balans in mijn werk als therapeut.”
Contextuele benadering
Tijdens een hulpverleningstraject is het belangrijk om het gezin en het sociale netwerk te betrekken. Dit kan soms direct gebeuren, maar soms ook indirect door te werken met methodieken waarbij betekenisvolle anderen virtueel aanwezig zijn. Professionals kunnen volgens Ard Nieuwenbroek hun kennis rondom dit onderwerp het beste inzetten door parentificatie te bekijken vanuit de contextuele benadering, gefocust op de dynamiek van geven en ontvangen. “Wees verder alert op ideale en zichzelf wegcijferende mensen en verken je eigen parentificatie.”
Wat je echter niet moet doen, is ouders in de beklaagdenbank zetten. Nieuwenbroek: “Parentificatie is niet geschikt voor gedragstherapie. De focus moet liggen op het bevorderen van begrip, empathie en ontschuldiging, niet op het toewijzen van schuld.”
Basisscholing
Op korte termijn zou Ard graag zien dat de relationeel-ethische benadering wordt opgenomen in het basispakket van professionele scholing/supervisie voor hulpverleners. “Zo’n benadering biedt een dynamische dimensie aan het hulpverleningstraject rond parentificatie en kan een aanzienlijke impact hebben op de effectiviteit van de interventies.”
Op het congres “Kinderen in de ouderrol”, spreekt Ard in zijn bijdrage gedurende een uur over de contextuele benadering ten aanzien van geparentificeerde kinderen.

Drs. Ard Nieuwenbroek is orthopedagoog, contextueel therapeut, communicatietrainer en een praktijkman ‘pur sang’. Hij heeft ruime expertise op het gebied van activeren van de (vaak verborgen) kracht in mensen. Daarnaast is Ard auteur en heeft inmiddels 39 boeken op zijn naam staan, geschreven vanuit een contextueel perspectief.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.