Jongens met autisme sneller slachtoffer pestgedrag
On 19/09/2018 by Redactie StandardJongens met autisme reageren extra boos op pesten en vormen zo een makkelijker doelwit voor pesters. Prof. Dr. Carolien Rieffe publiceerde deze conclusie op basis van onderzoek dat zij samen met haar collega’s deed in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Autism’. Carolien Rieffe is één van de sprekers op het jaarlijks congres over autisme waarvan Blik op Hulp mediapartner is.
Oorzaak en gevolg
Kip of ei, vroeg Rieffe zich af. Zijn kinderen angstig en worden ze daarom gepest of maakt pesten kinderen bang? Om oorzaak en gevolg te onderscheiden onderzochten Rieffe, haar Leidse collega Evelien Broekhof en Sheida Novin van de Universiteit Utrecht jongens met pestgedrag en hun slachtoffers. Eerder onderzoek wees uit dat gepeste jongens angstiger waren dan andere. Dit nieuwe onderzoek volgde de jongens twee jaar lang, waarin de onderzoekers zagen dat langdurig pesten voor een verandering in de gevoelde emoties zorgde. Gepeste jongens werden angstiger en schaamden zich meer.
Bij pesten is niemand gebaat
Rieffe: “Deze uitkomst lag wel in de lijn der verwachting, want je kunt je voorstellen dat iedereen die langdurig gepest wordt onzeker zal worden, hoe sterk je ook in je schoenen staat.’ Niet alleen de slachtoffers veranderden. Datzelfde gold voor jongens met pestgedrag. Zij werden bozer en ervaarden minder schuldgevoel tegenover hun slachtoffers. ‘Daarmee rechtvaardigen ze waarschijnlijk voor zichzelf het pesten. Maar bij pesten is uiteindelijk niemand gebaat. Het is niet alleen slecht voor het kind dat gepest wordt, maar ook voor degenen die pesten, toekijken en niets zeggen of vanaf de zijlijn aanmoedigen. Het betreft de hele groep waar de kinderen deel van uitmaken”.
Vicieuze cirkel
Rieffe spreekt van een vicieuze cirkel van zichzelf versterkende emoties bij gepeste kinderen. Het pesten maakt kinderen boos en angstig, en ze schamen zich meer, zodat ze zich terugtrekken en nog verder buiten de groep komen te staan. Dat geldt zowel voor jongens mét en zonder autisme. Daarnaast reageren jongens met de kenmerken van autisme bozer op pesten. Rieffe: “Op zich is het geen verkeerde reactie om voor jezelf op de te komen, wat je doet als je boos wordt. Het gevaar is alleen dat je daardoor weer een makkelijker doelwit wordt”.
Groepsdynamiek
Zowel het probleem als de oplossing van pesten ligt in de groep waar kinderen deel vanuit maken. Rieffe wil niks weten van ‘blaming the victim’ en dus ook niet van de antipestprogramma’s die zich vooral richten op het slachtoffer, zoals trainingen voor sociale vaardigheden. Ze vindt die stigmatiserend werken voor kinderen die gepest worden. Kinderen zouden daardoor zelf ook kunnen gaan geloven dat er iets mis is met ze, terwijl dat helemaal niet de oorzaak van het pesten is. “Het hele systeem van rollen moet veranderen om de dynamiek in de groep te veranderen”, stelt Rieffe. “Er zijn goede programma’s die daarop inspelen en ook effectief blijken, zoals KiVa: samen maken we er een fijne school van!”
Pesten gaat de hele groep aan
“Want elk kind heeft evenveel recht om deel uit te maken van een groep”, vervolgt Rieffe. “Ook het kind dat emotioneler is dan de ander, of het kind dat zich niet zo makkelijk in de groep doet gelden. Boosheid is wel een duidelijk signaal naar de omgeving dat er iets mis is in de groep. Angstige reacties die we vaker zien bij kinderen zonder autisme kunnen makkelijk verborgen blijven voor de leerkrachten. Of ouders weten thuis niet waar die angst vandaan komt, omdat veel kinderen het hun ouders niet willen vertellen”. Als het onderzoek iets oplevert voor jongens met én zonder autisme is het wel dat leerkrachten en schoolleiders actief moeten ingrijpen op pestgedrag. “Dat gaat de hele groep aan”.
Het hele artikel in het wetenschappelijke blad Autism is hier te downloaden. Op het jaarlijks congres over autisme zal Rieffe spreken over meisjes met Autisme.
Interessant artikel? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en mis nooit meer iets!
Mee discussiëren over dit en andere artikelen kan in onze LinkedIn-groep.
You may also like
Archieven
- april 2024
- maart 2024
- februari 2024
- januari 2024
- december 2023
- november 2023
- oktober 2023
- september 2023
- augustus 2023
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- maart 2023
- februari 2023
- januari 2023
- december 2022
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- juni 2022
- mei 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- november 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- januari 2021
- november 2020
- oktober 2020
- september 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- november 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013